Relyativistik dinamika elementlari

3. Transformatorning nominal kattaliklari va ish rejimlari

Transformatorlardan normal foydalanish maqsadida uning pasportida quyidagi nominal kattaliklar ko‘rsatilgan bo‘ladi:

1. 
   transformatorning turi;
   
2. 
   chiqish tomonidagi nominal quvvat S_nom, kVA;
   
3. 
   birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlarning nominal liniya kuchlanishlari
   

(U1nom va U2nom ) kV;

4. 
   salt ishlagandagi quvvat isrofi (P₀ = P_p ) , kVt;
   
5. 
   mis chulg‘amlardagi, ya’ni qisqa tutashuv paytidagi quvvat isrofi (P_m= P_k) kVt;
   
6. 
   qisqa tutashuv kuchlanishi (u_q ) %
   
7. 
   yuklama nominal va uning yarmiga teng hamda cosφ₂ =1 dagi foydali ish koeffitsienti.
   

Transformator birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlarining nominal toklari esa uning nominal kattaliklaridan hisoblab topiladi.
Bir fazali transformatorlarda

Kichik quvvatli transformatorlarning nominal kuchlanishi va toki xujjatda ko‘rsatilgan bo‘ladi.

Transformatorning ish rejimlari

Salt ishlash rejimi. Transformatorlarni ishlatish jarayonida ko‘pgina vaqt ularning birlamchi chulg‘ami manbaga ulanib, ikkilamchi uchlari bo‘sh qoladi. Bunday rеjim transformatorning salt (yuklamasiz) ishlash rejimi dеyiladi. Salt ishlash rejimida U₁ = U_nom va I₂ = 0 bo‘ladi. Bunga mos sxеma 4.6-rasmda ko‘rsatilgan.

4.6-rasm. Salt ishlash rejimi tajribasi

Transformatorning birlamchi chulg‘amiga bеrilgan sinusoidal kuchlanish U₁ ta’sirida chulg‘amdan salt ishlash toki I₀ w₁ oqib o‘tadi. Bu tokning magnitlovchi kuchi I₀ w₁ po‘lat o‘zak bo‘ylab tutashuvchi asosiy magnit oqimi Ф= Ф_msinωt ni va qisman havo hamda po‘lat o‘zak orqali tutashib tarqalgan magnit oqimi Ф_1S ni hosil qiladi. Bu o‘zgaruvchan magnit oqimlari o‘zining chulg‘amlarda induksiyalangan EYuK lari bilan quyidagi bog‘lanishga ega:




(4.5)

Dеmak, EYuK lar ularni induksiyalangan magnit oqimlaridan faza bo‘yicha 90⁰ ga kеchikadi. Bu EYuK larning ta’sir etuvchi qiymatlari: