Relyatsion ma’lumotlar bazasi

Relyatsion ma’lumotlar bazasi

RELYATSION MA’LUMOTLAR BAZASI

Relyatsion ma’lumotlar bazasi-Agarda berilganlar bazasida ishtirok etadigan jadvallar bir-biri bilan bog’langan bo’lsa bunday berilganlar bazasini relyasion berilganlar bazasi deb atash qabul qilingan. Bunda jadvallarni bir-biri bilan bog’lash uchun umumiy xususiyatga ega bo’lgan unikal maydon tushunchasi kiritilgan. Ushbu tushuncha ba’zan berilganlar bazasining kalitli maydoni deb ham ataladi. Jadvalning bir-biri bilan bog’lanish tarkibi bog’lanish tizimi deyiladi. Berilganlar bazasi doimo o’zgarib turadi yangi yozuvlar borlariga esa yangi elementlar qo’shiladi.
Relyatsion berilganlar bazasi quyidagi parametrlar bilan bohalanadi.


1. Простота –Soddalik

2. Гибкость –Moslanuvchanlik

3. Tочность –Aniqlik, matematik aniq usullar bilan berilganlar bazasi manipulyasiya qilinadi.

4. Секретность-Maxfiylik

5. Связанность-Bog’liqlik

6. Независимость-Ma’lumotlar bog’liqligi yo’qligi
7. Ma’lumotlar bilan manipulyasiya qilish tili.
Ba’zan, berilganlar bazasining ishlatilish samaradorligini oshirish maqsadida uning tuzilishi ham o’zgartirilib turiladi. Bu holda berilganlar bazasining ierarhik va tarmoqli modellari vujudga keladi. Berilganlar bazasini tashlik qilish, uni to’ldirish, nusxasini olish kabi vazifalarni bajarish uchun maxsus dastur ta’minoti bo’lishi lozim. Bunday dasturit taminotga berilganlar bazasini boshqarish tizimlari deyiladi, mazkur tizimlar bir vaqtning o’zida bir necha foydalanuvchiga xizmat ko’rsata oladi, yani ma’lumotlardan bir vaqtda bir necha kishi foydalanishi mumkin. Bunday Berilganlar bazasini boshqarish tizimlarini tashkil qilishda yuqori darajadagi dasturlash tillari: Cipper, Paradox, FoxPro lar mavjud. Yuqoridagi dasturlash tillari Windows muxitida ishlash imkoniyatiga ega Microsoft Works 3.0 yangi texnologiya asosida ishlay oladigan “kilent-server”-SQL Windows Sololar hisoblanadi. Ammo, bu tillarda ishlab chiqilgan berilganlar bazasini boshqarish tizimlari juda qimmat bo’lgani uchun Microsoft firmasi Microsoft Office tarkibida kichik va o’rta biznes xodimlari uchun juda qulay bo’lgan va birmuncha arzon Microsoft Access ni ishlab chiqib amaliyotga tadbiq qildi. Access dasturi Visual Basic dasturlash muxitida ijro qilingan, Access ning yana bir qo’shimch qulayligi shundaki, bu dastur Microsoft Excel 9x, Word 9x va boshqa dasturlar bilan интеграцияланган. Shuning uchun ham u yoki bu dasturdagi ma’lumotlarni import yoki eksport qilish imkoni mavjud.