Respublikamizda pul-kredit siyosatini samarali amalga

 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№4 2022 
73 
 
Rasm. 1. Iqtisodiyotning naqd pul bilan taʼminlanganlik darajasi, foizda 
Rasmdagi maʼlumotlardan ko‘rinadiki 1 ta, 2018-2020-yillarda Oʻzbekiston 
Respublikasining iqtisodiyotining pullik salohiyati darajasi past boʻlgan. Bu esa 
mamlakat iqtisodiyotida zoʻravonlik muammosini hal etmaydi. 
Shuni taʼkidlash kerakki, J.Keynsning pul-kredit siyosatini oʻtkazish mexanizmi 
toʻgʻrisidagi qoidasi Oʻzbekiston Respublikasining amaliyoti uchun muhim 
ahamiyatga ega. Bunga Oʻzbekiston Respublikasida tijorat banklarining kreditlari 
boʻyicha joriy yuqori foiz stavkalari kompaniya va firmalarning kredit olish 
imkoniyatini kengaytirishga toʻsqinlik qilayotgani sabab boʻlmoqda. Chunki foizlar 
kreditlar bahosi hisoblanadi. Kreditlar boʻyicha foiz stavkalari qancha yuqori boʻlsa, 
jismoniy va yuridik shaxslarning ulardan va firmalardan foydalanish imkoniyati 
tijorat banklari kreditlariga kirish imkoniyatlarini kengaytirish imkoniyati past 
boʻladi. 
Oʻzbekiston Respublikasi iqtisodiyotining pul-kredit salohiyatining past 
darajada boʻlishi kengaytirilgan pul-kredit siyosatini amalga oshirishni zarurat qilib 
qoʻyadi (rasm. 1). 
2020 yil 1 dekabr holatiga koʻra, mamlakat korxonalari oʻrtasida jami debital 
daromadlar hajmi 120,5 trln soʻmni tashkil etdi [10]. 
Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan olib borilayotgan pul-
kredit siyosatini takomillashtirishdagi yana bir muhim masala – bu talab qilinadigan 
rezervlarning yuqori darajasidir. 
Markaziy bank tomonidan tijorat banklarining chet el valyutasidagi depozitlari 
uchun belgilangan rezerv talabi 14%ni tashkil etadi. Bu juda yuqori kurs boʻlib, 
uning ustiga xorijiy valyutadagi omonatlar uchun zarur boʻlgan rezervlar miqdori 
milliy valyuta kursi boʻyicha soʻmga aylantiriladi va "Nostro" soʻmdagi banklarning 
vakillik hisob varagʻidan chiqarildi. Natijada tijorat banklarining likvidlikligiga 
kuchli nojoʻya taʼsir koʻrsatmoqda. tijorat banklarining likvidlikligi. 
Kerakli rezervlar miqdori tijorat banklarining korrespondentlik hisobida 
qoldirilishi mumkin 

---