Roziqova Y. T. Tvktbtm, msb boʻlimi hodimi Annotatsiya

---

Jild: 02 Nashr:07 2023 yil
9
AMALIY VA TIBBIYOT FANLARI ILMIY JURNALI
Zamonaviy Tibbiyotda Sterilizatsiyaning Oʻrni
 
Roziqova Y. T. 
 
TVKTBTM, MSB boʻlimi hodimi
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada zamonaviy tibbiyot juda ham kuchayib har qanday kassalliklarga chora 
topilayotgan bir vaqtda koʻrinmas infeksiya va viruslarni yoʻq qilishning anʻanaviy va doimo unumli 
usulidan boʻlgan sterilizatsiya turlari haqida maʻluotlar berilgan.
 
Kalit so’zlar
:
sterilizatsiya, tibbiyot, avtiklav, kimyoviy, dezinfeksiya, temperatura. 
Barchamizga maʻlumki kundan kunga rivojlanib borayotgan dunyoda nafaqat gadjetlar balki ularni 
boshqaruvchilar ham oʻz oʻrnida rivojlanmoqda, bu esa ularga tegishli boʻlgan manbaalarning 
zararlashiga olib keladi. Bilasizmi hali hamon sayyoramizdan tark etmagan koronavirus balosi va 
koʻplab infeksiyalarga boyib bormoqda. Zamonaviy tibbiyot juda ham kuchayib har qanday 
kassalliklarga chora topilayotgan bir vaqtda koʻrinmas infeksiya va viruslarni yoʻq qilishning 
anʻanaviy va doimo unumli usulidan boʻlgan sterilizatsiya har bir tibbiyot muassasasining poydevori 
hisoblanadi. Sterilizatsiya jarayoni turli hil boʻlib, zararlangan narsalarning turiga qarab turlicha 
boʻladi. Sterilizatsiya qanday boʻlishida qatiiy nazar uning maqsadi inson organizmi uchun zarar 
beruvchi mikroorganizmlarni yoʻq qilishdir. Sterilizatsiya turli moddalar, xirurgiya asboblari, bogʻlov 
materiallari, oziq-ovqat mahsulotlari va boshqalarni mikroorganizmlardan va viruslardan butunlay 
tozalash. Tibbiyotda aseptikaning muhim usullaridan. Sterilizatsiya fizik va kimyoviy usullar 
yordamida amalga oshiriladi. Fizik usullarga termik (issiqlik) va nur bilan sterilizatsiya qilish kiradi. 
Kimyoviy sterilizatsiya sovuq sterilizatsiya deb ham yuritiladi, bunda sunʻiy materiallar yoki issiqlikka 
chidamsiz asboblar mikroblarni oʻddirish taʻsiriga ega boʻlgan kimyoviy moddalar yordamida 
sterilizatsiya qilinadi. Issiq sterilizatsiya suv bugʻi va quruq issiq yordamida amalga oshiriladi. Suv 
bugi bilan sterilizatsiya qilish avtoklavlarda 110 dan 140 °C gacha haroratda 2—4 atm bosim ostida 
oʻtkaziladi. Bogʻlov materiallari, matolar, jarroxlik asboblari, suyuqliklar, suyuq dorilar, rezina 
buyumlar suv bugi yordamida sterilizatsiya qilinadi. Quruq issiq sterilizatsiya maxsus quritkich 
shkaflarda 160—200 °C quruq issiq havo yordamida bajariladi. Bu usul shisha, chinni va metall 
asboblarni sterilizatsiya qilishda qoʻllanadi. Nur bilan sterilizatsiya qilish ionlovchi nurlar yordamida 
bajariladi. Amaliyotda