S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a

mushuk ikki so ‘rg ‘ichlisi 
yoki 
sibir ikki
s o ‘r g ‘ichlisi (Opisthorchis felineus) 
hisoblanadi (2 0 -rasm).
Bu parazit asosan mushuk, it, tulki, 
sher, ch o ’chqa va odamning jigarida, o 't 
yo'llarida, o 't pufagida hamda oshqozon 
osti bezlaridaparazitlik qilib yashaydi. U aso­
san G 'arbiy Sibirda k o 'p tarqalgan.
Ko'rinishi nashtarsimon ikki s o 'rg 'ic h - 
liga o'xshaydi, lekin tanasi biroz kichik, 
y a ’ni 8-13 mm uzunlikda bo'ladi. Bir 
ju ft urug'donlari va bir dona tuxumdoni 
gavdasining orqa tomonida joylashgan. 
Bachadoni k o 'p shoxlangan bo'lib, tana 
bo'shlig'ining oidingi yarmini to'ldirib 
turadi
Mushuk ikki so'rg'ichlisining, ya'ni 
opistorxisning rivoj ianishida uchta xo'jayin 
qatnashadi. Yuqorida aytilgan sutemizuv- 
chilar va odam definitiv (asosiy) xo'jayin 
bo'Isa, chuchuk suvda yashovchi qorin- 
oyoqli molluska - bitiniya (Bithynia leachi) birinchi oraliq xo'jayin, sazan (zo g'o ra 
baliq), karas (tobon baliq), leshch (oqcha), yaz va boshqa baliqlar ikkinchi oraliq 
yoki q o 'shim cha xo'jayin hisoblanadi.
Parazitning tuxumlari asosiy xo'jayini o 't suyuqligi orqali ichakka va undan ax­
lati bilan tashqi muhitga chiqadi. Molluska parazit tuxumlarini yutib yuboradi va 
uning organizmida tuxumdan miratsidiy lichinkasi chiqib, harakatsiz sporotsistaga 
aylanadi va molluska jigariga o 'm ash ib oladi. Bu yerda sporotsistalardan rediyalar 
hosil bo'ladi. Rediyalar o'sishi bilan partenogenetik usulda ko'payib, serkariylar- 
ga aylanadi. Serkariylar harakatchan bo'lib, molluska tanasidan suvga chiqadi va 
keyingi rivojlanishi uchun ikkinchi oraliq, y a ’ni qo'shim cha xo'jayini - baliqlar 
terisi ham da jabralariga yopishib oladi. Baliq terisini teshib muskul va biriktiruvchi 
to'qimalari orasida pardaga o'ralib, taxminan 6 haftadan keyin metatserkariyga ay­
lanadi. Kasallangan baliqlar bilan oziqlangan asosiy xo'jayinlar parazitni o'zlariga