S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a

20-rasm . M u sh u k ikki so ‘rg ‘iclilisi-
n in g rivojlanish sikli.

---

yuqtiradi. Odam ham yaxshi dudlanmagan yoki yaxshi qovurilmagan kasal baliqlar- 
ni yesa, parazitni o'ziga yuqtiradi.
Asosiy xo'jayini oshqozonida va ingichka ichagida metatserkariyning po'sti 
yemirilib, parazit o 't yo'li orqali jigarga o'tadi. Bu yerda 3 -4 haftadan keyin jin ­
siy voyaga yetib, yana tuxum q o ‘ya boshlaydi. Umuman, opistorxisning tuxum dan 
tortib, to jinsiy voyaga yetishigacha 4 ^ , 5 oy vaqt kerak bo'ladi. Opistorxis keltirib 
chiqaradigan kasallik opistorxoz deyiladi. Opistorxozni kasallik sifatida birinchi 
marta 1891-yilda Tomsk shahrida shifokor K.N. Vinogradov aniqlagan. Bu kasallik 
Ukrainada, Perm va Kaliningrad viloyatlarida. Don, Volga daryolarining b a ’zi hav­
zalarida borligi aniqlangan. Opistorxoz, ayniqsa, Ob va Irtish daryolarining havza­
larida keng tarqalgan.
Asosiy xo'jayini organizmida opistorxis 25 yil yashaganligi fanga m a ’lum. Bu 
kasallikdan o'lgan bir kishining jigarida 25320 dona parazit borligi aniqlangan. 
Opistorxoz bilan kasallangan odamlarda bosh aylanishi, bosh o g ‘rig ‘i, asabiyla- 
shish va ko'ngil aynish kabi holatlar kuzatiladi. Jigar va oshqozon osti bezining ishi 
buziladi, b a ’zi hoilarda bu kasallik jigar va oshqozon osti bezlarida rakning paydo 
bo'lishiga sababchi bo'ladi.
Bu kasallikka qarshi kurashish uchun avvalo opistorxoz bilan kasallangan 
odam va hayvonlarga xloksil. geksaxlorparaksilol, geksaxloretan va boshqa dori- 
lar berib davolash kerak. Meiatserkariv bilan kasallangan baliqlarni yaxshilab pi- 
shirish yoki muzlatish yo'li bilan yuqumsizlantirish, zararlangan xom "baliqlarni 
asosiy xo'jayinlariga bermaslik, suv havzalariga opistorxisning tarqalishiga y o 'l 
qo'ym aslik hamda aholi o'rtasida sanitariva-gigiyena qoidalariga amal qilishni 
targ'ibot qilish kerak.