S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Dorivorlik xususiyati.
Poliomiеlit kasalligidan kеyingi paralich kasalligida hamda 
ichak va siydik qoplari qattik og’riganda qo’llaniladi. Galantamin bromgidrat va 
likorin gidroxlorid tablеtka holida chiqariladi, 
Gulafsardoshlar oilasi vakillari ko’p yillik ildizpoyali, piyozboshli yoki 
tugunaksimon ildizli o’simliklar. Ular tropic, subtropik va mo’tadil iqlimli 
viloyatlarda , ayniqsa ko’proq Janubiy Amerikada, O’rtayer dengizi, G’arbiy va 
Sharqiy Osiyoda, Markaziy va Janubiy Amerikada tarqalgan O’rta Osiyoda 6 ta 
turkum, 57 ta tur, O’zbekistonda 6 ta turkum 32 ta turi tarqalgan. 
30
Sistematikasi. 
Bo‘lim.
Magnoliyatoifa (gulli, yopiq urug‘li) o ‘simlikIar (Magnoliophyta yoki
Angyospermae)
 
Ajdod 
(sinf). 
Lolasimonlar 
yoki 
bir 
urug'pallalilar 
(Liliopsida 
yoki
 
Monocotyledones) — Однодольные
 
Ajdodcha (sinfcha)- 
Lolakabilar (Liliidae)- Лилейные 
Qabila. 
Lolanamolar (Liliales) - Лилейные 
Oila. 
Gulsafsardoshlar (Iridaceae Juss.) - Ирисовые, Kacтиковые 
Turkum. 
Za'faron (Crocus L.) - Шафран
30
Botanika,morfologiya, anatomiya, sitemstika,geobotanika O’. Pratov, L. Shamsuvaliyeva
, E. 
Sulaymonov., X.Axunov., K.Ibodov., V. Maxmudov , “ Ta’lim nashriyoti” Toshkent- 2010, 
239-bet

---

143 
Tur.
Shafran yoxud za’faron ( Crocus sativus L) juda qadimdan buyon insonlar 
tomonidan foydalanilib kelinayotgan dorivor o‘simliklardan biri. Bu o‘simlikning 
vatani Kichik Osiyo, Yaqin Sharq va Hindiston hisoblanadi. 
Shafran yoxud za’faron ( Crocus sativus L)
Botanikada ekma za’faron (shafran, Crocus sativus L.) – ko‘p yillik tugunak 
piyozli o‘simlik bo‘lib, kasatiklar oilasiga mansub. Bir joyda 5–7 yilgacha yaxshi 
hosil beradi. Shafran so‘zi arabcha “za’fran” so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, 
za’faron, sap-sariq, sarg‘ish degan ma’noni anglatadi. Bugungi kunda shafran 
o‘simligi Fransiya, Italiya, Turkiya, Eron, Hindiston, Xitoy, Pokiston, Ispaniya, 
Yaponiya, Ozarboyjon, Rossiya (albatta O‘zbekistonda ham) va boshqa 
mamlakatlar hududlarida keng tarqalgan.