S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi
Yüklə 5,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DORIVOR O‘SIMLIKLAR FLORASI VA SISTEMATIKASI
- DORIVOR O‘SIMLIKLAR FLORASI VA SISTEMATIKASI S.X. Babadjanova, X.M.Bobojonova Annotatsiya
- U.Abduraxmanov
|
1 S.X. Babadjanova, X.M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi 5411100- Dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlash texnologiyasi yo‘nalishlari bo‘yicha tahsil oluvchi bakalavr talabalar uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan . 2 Urganch -2021 3 O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI S.X. Babadjanova, X.M. Bobojonova DORIVOR O‘SIMLIKLAR FLORASI VA SISTEMATIKASI 5411100 - Dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlash texnologiyasi ta’limi bakalavriat ta’lim yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar uchun o‘quv qo‘llanma URGANCH - 2021 4 DORIVOR O‘SIMLIKLAR FLORASI VA SISTEMATIKASI S.X. Babadjanova, X.M.Bobojonova Annotatsiya Mazkur o‘quv qo‘llanmada “Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi” fanining mazmun va mohiyati, dorivor o‘simliklarning xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, yer yuzi va O‘zbekiston florasida uchraydigin asosiy dorivor o‘simlik turlari va ularning tibbiyotdagi ahamiyati, asosiy dorivor o‘t o‘simlik turlari, tarqalishi va dorivor o‘simliklari nomenklatura nomlari bo‘yicha ma’lumotlar o‘rganilib tahlil qilingan bo‘lib, u 5411100 - Dorivor o‘simliklarni yetishtirish va qayta ishlash texnologiyasi ta’limi bakalavriat ta’lim yo‘nalishining “Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi” fanidan o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etiladi. Taqrizchilar: Xorazm Mamun akademiyasi kata ilmiy xodimi biologiya fanlari nomzodi, kata ilmiy xodim A.Jumaniyazov Urganch davlat universiteti Biologiya kafedrasi dotsenti biologiya fanlari nomzodi Z.Allaberganova Urganch davlat universiteti Biotexnologiya kafedrasi kata o`qituvchisi U.Abduraxmanov 5 SO`Z BOSHI Insoniyat rivojlanishi davom etar ekan, aholi sonining oshishi natijasida uning oziq-ovqat, kiyim-kechak, uy-ro‘zg‘or buyumlari va dori-darmon mahsulotlariga talabi oshib boradi. Hozirgi paytda yildan-yilga atrosfera havosining buzilishi, sifatli ozuqaning yetishmasligi va boshqa ko`pgina sabablar borgan sari yer yuzida kasalliklarning ko’payishiga olib kelmoqda. Kasalliklarni oldini olishda va ulardan forig’ bo’lish uchun ota-boblarimiz dorivor o’t- o’simliklardan ya’ni giyohli o`simliklardan foydalanganlar va bu omma orasida tabobat deb nomlangan. Tabobat insoniyat bilan bir vaqtda paydo bo‘lgan. Tibbiy bilimlarning oshishi natijasida hozirgi vaqtda turli kimyoviy preparatlarning yaratilishi, zamonaviy uskunalarning ixtiro qilinishi, kasalliklarni davolash jarayonining rivojiga sabab bo’lgan. Ammo tabobat ilmi hozirgi davrda ham o’z ahamiyatini yo’qotmagan. Bizga ma’lumki, dunyo miqyosida farmatsevtika korxonalarida ishlatilib kelinayotgan dori vositalarining taxminan 50%i dorivor o‘simliklar xomashyosidan tayyorlanadi. Birgina misol, yurak-qon tomir kasalliklarini davolash va profilaktikasida foydalanish uchun ishlab chiqariladigan preparatlarning eng ko’p ulushi dorivor o’simliklarga to’g’ri keladi. Bugungi kunda dorivor o’simliklarni izlab topish ularning xususiyatlarini o’rganish borasida ko‘plab tadqiqodlar amalga oshirilmoqda. Shunga qaramasdan haligacha dorivor o’simliklar haqida to’laqonli ma’lumotlar mavjud emas. Ushbu “Dorivor o’simliklar florasi va sitematikasi” nomli o’quv qo‘llanmada shu kungacha e’lon qilinmagan ayrim tabiiy holda o’suvchi dorivor o’simliklar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Bu o’quv qo’llanma “Dorivor o’simliklarni yetishtirish va qayta ishash texnologiyasi” yo’nalishi bo’yicha bakalavrlar tayyorlash uchun xizmat qiladi. Ilmiy adabiyotlarda dorivor o‘simliklarga bag’ishlangan maqolalar va tezislar chop qilinganiga qaramay, ushbu kurs bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun 6 haligacha “Dorivor o‘simliklarni sistematikasi” boyicha darslik va o’quv qo’llanmalar etarli emas. Respublikamizning hududlarida tabiiy holda o‘suvchi dorivor va oziq-ovqatbop, texnik o‘simliklarning zaxiralaridan oqilona foydalanishda, ularning areallarini va tabiiy zaxiralarini o‘rganishda, o‘simlik dunyosi ob`yektlari biologiyasi va anatomiyasini o‘rganishda, yovvoyi holda o‘suvchi dorivor o‘simliklarni o‘rganishga yordam beruvchi qo‘llanma va kitoblarga ehtiyoj mavjud. Mazkur o’quv qo’llanmada dorivor o‘simliklarning sistematikasi, morfologiyasi, ekologiyasi, floristik - kimyoviy tarkibi va geobatanikasi haqidagi so’nggi ma’lumotlar keltirilgan. Yer yuzida uchrovchi tabiiy va madaniy holda o’suvchi bizga tanish yohud notanish o‘simliklar haqida ko‘plab ma’lumotlar berilgan. Ushbu “Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi” nomli o‘quv qo‘llanmada ayrim dorivor o’simliklar sistematikaga solib o‘rganilgan. O’simliklarning hayotiy shakli, inson organizmiga ta’siri va har xil xastaliklarda qo‘llanilishi haqida batafsil ma’lumotlar berilgan. O’quv qo‘llanmada nafaqat o’simlik sistematikasi, biologiyasi balki yosh izlanuvchilar va talabalar uchun har bir o‘simlikning rasmlari bilan ham boyitilgan ma’lumotlar keltirib o’tilgan. Bu qo’llanmani o’qigan ham bir talaba dorivor o’simliklar to’g’risida o’zlariga kerak bo’lgan ma’lumotlarga ega bo’lishadi. Bu o’quv qo’llanmada ayrim kamchiliklarning bo’lishi tabiiy xol. Shu sababli kitobxonlarning fikr-mulohazalari mualliflar jamoasi tomonidan minnatdorchilik bilan qabul qilinadi va keying nashrlarda inobatga olinadi. Yüklə 5,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|