S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Sistematikasi. 
Yuksak o‘simliklar dunyochasi
- Embryobionta yoki embryophyta 
Sporali yuksak o‘simliklar
-Высшие споровые растения 
Bo‘lim.
 
Qirqbo‘g‘imtoifa o‘simliklar (Equisetophyta). - Хвощевидные
 
Ajdod (sinf). 
Qirqbo‘g‘imsimonlar (Equisetopsida). - Хвощовые
 
Qabila. (tartib). 
Qirqbo‘g‘imnamolar (Equisetales) - Хвощовые 
Oila. 
Qirqbo‘g‘imdoshlar (Equisetaceae Rich, ex DC.) - Хвощовые
 
Turkum. 
Qirqbo‘g‘im (Equisetum 
L.) 
- Хвощ 
Tur. E. ramosissimum Destf.-Sershox qirqbo‘g‘im 
Yevropa qismining janubi, Qrim, Kavkaz, G‘arbiy Sibir, Markaziy Osiyo, Kichik 
Osiyo, Shimoliy Afrika, Janubiy Sharqiy Osiyo, Shimoliy va Janubiy Amerikaning 
janubiy qismlarida uchraydi. U dasht va yarim cho‘llar zonasida qumlar bo‘ylab 
tarqalgan, ayniqsa, temiryo‘l qirg‘oqlari bo‘ylab o‘sib shimoligacha keladi. Ko‘p 
yillik o‘t o‘simlik, uzun ildizpoyali o‘simlik. Balandligi 30 dan 100 sm gacha, 
poyasi qattiq, kulrang-yashil shoxlangan.. Sporalar va ildizpoyalar yordamida 
ko‘payish. Sporalar may-iyul oylarida yetiladi. O‘simlik tarkibida uglevodlar 

---

16 
(glukoza, fruktozA., steroidlar, alkaloidlar (nikotin, palustrin), flavonoidlar 
mavjud. Rossiya Federatsiyasining quyidagi hududlarida Qizil kitoblariga 
kiritilgan: Bryansk viloyati, Kurgan viloyati, Lipetsk viloyati, Mordoviya 
Respublikasi, Novosibirsk viloyati, Samara viloyati, Tatariston Respublikasi,. 
Ukrainaning quyidagi hududlarida Qizil kitobga kiritilgan Xarkov viloyati, 
Chernovsi viloyati. 
 
Dorivorlik xususiyati 
Tanasining yuqorigi qismidan tayyorlangan damlama isitma, diareya, gonoreya, 
qoraqo‘tir uchun ishlatiladi. Markaziy Osiyoda diuretik sifatida yer ustki
qismining infuzion, suyuq ekstrakti, nastoykasidan ichak infeksiyalari uchun va 
turli xil etiologiyalar qon ketishi uchun gemostatik sifatida, diuretik preparat 
sifatida ishlatiladi. 
Sershox qirqbo‘g‘im- Equisetum ramosissimum Destf.