S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Kovuldoshlar (Capparaceae)oilasi 
 
Dalachoydoshlar oilasi 47 avlod 850 turdan iborat bo‘lib, asosan tropik 
mamlakatlarda tarqalgandir. Shundan O‘zbekistonda faqat 3 turdan iborat dalachoy 
avlodi (Hypericum) tarqalgan. 
Sistematikasi 
Bo‘lim.
Magnoliyatoifa (gulli, yopiq urug‘li)o ‘simlikIar (Magnoliophyta yoki
Angyospermae) -Магнолиевые или Цветковые, или Покрытосеменные 
Ajdod (sinf).
Magnoliyasimonlar (ikki urug‘pallalilar)(Magnoliopsida yoki
Dicotyledones) - Магнолиевые илиДвудольные 
Ajdodcha (sinfcha)-
Dalachoykabilar (Dilleniidae)- Д иллепиеаые 
Qabila
. Dalachoynamolar (Hypericales)- Зверобойные 
Oila
. Dalachoydoshlar (Hypericaceae Juss. = Guttiferae juss.) - Зверобойные
20
Turkum
. Dalachoy (Hypericum L.) - Зверобой. 
Dalachoydoshlar oilasiga 
mansub oʻt yoki chala butalardan iborat oʻsimliklar turkumi. 200 ga yaqin turi bor, 
koʻpchiligi Oʻrta dengiz hududlarida oʻsadi. Oʻzbekistonda 3 turi bor. Ular 
choychoʻp, dalachoy, choyoʻt, qizilpoycha deb yuritiladi. Dalachoy larning 
barglari oddiy, yaxlit, koʻpchiligi qaramaqarshi joylashgan. Guli-roʻvaksimon 
toʻpgul, sariq, ikki jinsli. Kosachabarglari koʻpincha yarmisigacha qoʻshilgan. 
Changchilari koʻp, oʻzaro tutashgan. Urugʻchisi bitta, 3-5 uyali. Mevasi koʻsakcha. 
Oʻzbekistonning adir va togʻli hududlarida 
Tur
. 
Dalachoy
(
Hypericum perforatum L)
iyun-sentabrda gullab urugʻlaydi. 
Tarkibida oshlovchi moddalar, efir moylari va S vitamin bor. Xalq tabobatida 
(meʼda-ichak kasalliklarida va qon aralash ich ketgandA. ishlatiladi. 
Bu o‘simlik 
yo‘l yoqalarida, ariq bo‘ylarida, o‘tloqlarda, bog‘ va bedazorlarda, sug‘oriladigan 
yerlarda, tog‘ yonbag‘irlarida o‘sadi. Bo‘yi 30-35 santimetr, ba’zan 1 metrga 
yetadi. 15-20 santimetr uzunlikda qirqib olingan poyasi quritilib yanchiladi, 
so‘ngra g‘alvirdan o‘tkaziladi. Yirik poyalari tashlab yuboriladi. Dalachoy 
20
O‘. P. Pratov, M. M. Nabiyev O‘zbekiston yuksak o‘simliklarining zamonaviy tizimi., 
„
O'qituvchi” nashriyot- matbaa ijodiy uyi Toshkent 
- 2007 

---

79 
giyohining tarkibida flanoidlar, efir moyi, vitaminlar, smola, qand, bo‘yoq, 
oshlovchi va S vitamin bor.