Dorivor otquloq - Rumex confertus Willd
.
Dorivorlik xususiyati. Otquloq o‘simligidan olingan preparatdan oz miqdorda
ichilsa ich qotadi, ko‘proq ichilsa ich yumshatish xususiyatiga ega. Asosan
o‘simlikda me’da-ichak kasalliklarini (dizenteriya, kolit, enterokolit va boshqa
kasalliklardA. davolashda qo‘llaniladi.
Nazorat savollari
1.
Gultojixo‘rozdoshlar oilasiga xos belgilarni ayting.
2.
Gultojixo‘rozdoshlar oilasining sistematikasi haqida ma’lumot bering.
3.
Eshak sho‘ra o‘simlikiga xos xususiyatlar va dorivorlik xususiyatlari.
4.
Rixter cherkezi qaysi turkumga mansub?
5.
Tangut rovochiga xos xususiyatlarni sanang.
6.
Ismaloq turkumiga kiruvchi turlarni sanang.
7.
Turkiston ismlog‘i qayerda o‘sadi va uni tibbiyotda qanday maqsadda
foydalanamiz?
63
Dorivor o’simliklar florasi va sistematikasi fanining I Modul qismidan
Testlar
1 Abu Ali ibn Sino (980 -1037 ) tibbiyot masalalariga nechtadan ortiq ilmiy asarlar
yozgan?
A. 20
B. 25
C. 15
D. 12
2. “Kitob al-qonun fit - tib” (“Tib qonunlari”) asarida necha tan ortiq dorivor
o’simliklar haqida ma’lumotlar berilgan.
A. 500
B. 400
C. 40
D. 30
3. "........" da tilga olingan dorivor oʻsimliklar soni 750 taga yetadi.
A. Saydana
B. Kitob al-qonun fit- tib
C. Tib qonunlari
D. Kitob ush-shifo
4. .......... zaharli emas yoki kam zaharli eng asosiysi asorat qoldirmaydi, uning
tarkibida biologik faol moddalar koʻp va inson organizmiga uzoq vaqt davolovchi
taʼsir koʻrsatib turadi. Nuqtalar oʻrnini toʻldiring.
A. Shifobaxsh oʻsimliklar
B. Kimyoviy moddalar
C. Ilon zahri
D. Archa bargi
5. Sintez yoʻli bilan yaratilgan dorilarning qancha foizi dorivor oʻsimliklar bilan
bogʻliq?
A. 25%
B. 30%
C. 35%
D. 40%
6. 1899 yilda kimlar Rossiyada o‘sadigan dorivor o‘simliklar atlasini va shu davrda
rus ………….botanika lug‘atini tuzdi.
A. Varlix, N. I. Annenkov
B. Michurin, Varlix
C. V. Dushenkov, Raskin
64
D. V. Dushenkov, Orexov
7. Davolash maqsadida mahalliy flora vakillaridan foydalanishda qaysi
mamlakatlar yuqori oʻrinda turadi?
A. Janubiy- sharqiy Osiyo mamlakatlari
B. Janubiy- gʻarbiy Osiyo mamlakatlari
C. Janubiy Osiyo mamlakatlari
D. Yevropa mamlakatlari
8. Qaysi davlat farmakopeyalarida dorivor oʻsimliklar xomashyosi asosida ishlab
chiqarilgan preparatlar keng oʻrin egallaydi?
A. Yaponiya Germaniya va Yevropa mamlakatlari
B. Hindiston Xitoy va Yevropa mamlakatlari
C. Yaponiya va Xitoy
D. Yevropada
9. Respublikamizda qancha turdagi dorivor oʻsimliklar rasmiy tibbiyotda
foydalanishga ruxsat berilgan?
A. 112 ta dorivor oʻsimlik
B. 122 ta dorivor oʻsimlik
C. 110 ta dorivor oʻsimlin
D. 120 ta dorivor oʻsimlik
10. Achchiqmiyadan qanday alkaloid olinadi ?
A. Paxikamin
B. Garmin
C. Anabazin
D. Galantamin
11. Isiriqdan qanday alkaloid olinadi ?
A. Garmin
B. Paxikamin
C. Anabazin
D. Galantamin
12. Itsigakdan qanday alkaloid olinadi ?
A. Anabazin
B. Paxikamin
C. Galantamin
13. Omonqoradan qanday alkaloid olinadi ?
A. Galantamin
B. Garmin
C. Anabazin
D. Paxikamin
14. Shildirboshdan qanday alkaloid olinadi ?
65
A. Sferofizin
B. Garmin
C. Anabazin
D. Paxikamin
15. Qaysi meva po‘stidan gijjani haydovchi peltirin tannat olinadi?
A. Anor
B. Shirinmiya
C. Qora sedana
D. Aloe
16.Qaysi oʻsimlik preparatlari balgʻam koʻchiruvchi va yumshatuvchi hisoblanadi?
A. Dorivor gulxayri
B. Jagʻ-jagʻ
C. Lagoxilus
D. Choʻyanoʻt
17. Qon ketishini toʻxtatishda qaysi oʻsimliklardan foydalansak boʻladi?
A. Jagʻ-jagʻ lagoxilus
B. Dorivor gulxayri
C. Tugmachagul
D. Choʻyanoʻt
18. Me’da- ichak kasalliklarini davolashda qaysi oʻsimlikdan foydalaniladi?
A. Choʻyanoʻt
B. Tugmachagul
C. Dorivor gulxayri
D. Jagʻ-jagʻ
19. Dorivor oʻsimliklar taʼsir etuvchi moddalar tarkibiga qarab qanday oʻsimliklar
guruhlarga boʻlinadi?
A. Alkaloidli , glikozidli , efir moyli , vitaminli
B. Alkaloidli , flavanoidli , xloroformli
C. Moyli , quruq , yodli , urugʻli
D. Vitaminli va yodli
20. Dorivor oʻsimliklar zahiralaridan oqilona foydalanishning yagona yoʻli
qanday?
A. Ularni madaniylashtirish va sanoat plantatsiyalarida yetishtirishni yoʻlga
qoʻyish.
B. Ularni koʻp miqdorda yetishtirish.
C. Urugʻlari orqali ekishni yoʻlga qoʻyish.
D. Tarkibidagi barcha biologik faol moddalarni koʻp ajratib olish.
21. Farmakologik koʻrsatkichlarga qarab qanday guruhlarga boʻlinadi?
66
A. Tinchlantiruvchi, ogʻriq qoldiruvchi, yurak qon-tomir tizimiga taʼsir qiluvchi
guruhlarga boʻlinadi.
B. Qon bosimini pasaytiruvchi, qon bosimini oshiruvchi, miya faoliyatini
yaxshilovchi kabi guruhlarga boʻlinadi.
C. Tinchlantiruvchi, qon- tomirlarni kengaytiruvchi kabi guruhlarga boʻlinadi.
D. Guruhlarga bo’linmaydi
22. Sershox qirqbo’g’imning balandligi necha sm gacha?
A. 30-100
B. 30 -70
C. 50-100
D. 50-85
23. Jigar va oshqozon-ichak kasalliklari profilaktikasi va davolashda dorivor
pereparatlarning nechta foizi dorivor oʻsimliklar asosida tayyorlanadi?
A. 74%
B. 77%
C. 60%
D. 66%
24. Balgʻam koʻchiruvchi dorilarning necha foizi dorivor oʻsimliklar asosida
tayyorlanadi ?
A. 73%
B. 77%
C. 70%
D. 69%
25. Qon toʻxtatuvchi dorilarning necha foizi dorivor oʻsimliklar asosida
tayyorlaniladi?
A. 60%
B. 79%
C.70%
D. 50%
26. Hozirgi kunda o‘simliklarni klassifikatsiya qilishning nechta metodi bor?
A.10 dan ortiq
B. 20ta
C. 2 dan ortiq
D. 30 ta
27. O‘simliklarni katta guruhlarini sonini toping.
A. 2 ta katta guruh.
B. 1 ta flora dunyosi
C. 3 ta olam
D. 4 ta olam
67
28. Floristik guruhlarning nomi ko‘rsatilgan javobni toping.
A. Dominantlik va ekologo floristik
B. Dominanlik va biofloristik
C. Ekologik
D. Biofloristik
29. Dominantlik metodi bilan asosan qaysi davlat olimlari shug‘ullanishgan?
A. Sobiq ittifoq
B. Amerika
C. Janubiy Afrika
D. Markaziy Osiyo.
30. Dominantlik metodining salbiy tomonlari nimada?
A. Sun’iy natijalarga olib keladi
B. Tashqi ko‘rinishi jihatidan farqlashning iloji yo`q
C. Aniqlik kam
D. Salbiy tomoni yo’q
31.Dominantlik metodida qanday turlarga e’tibor qaratiladi?
A. Edifikator va dominant
B. Dominant va retsessiv
C. faqat dominant
D. Tur ichidagi o‘simliklarga
32. Sintakson assosiatsiya bu -
A. Dominant o‘simliklarning umumiy nomlanishi
B. Tur ichidagi barcha o‘simliklarning umumiy nomi
C. O‘simliklar qoplami
D. Assotsiativ zonallik
33. Olib borilayotgan tadqiqotlarda eng qiyin ishlardan biri nima?
A. Assotsiatsiyani aniqlash
B. Laboratoriya sharoitini yaratish
C. Anotomiyasini aniqlash
D. Morfologiyasini aniqlash
34. Floristik tarkib deganda nima tushuniladi?
A. Shu hududdagi o‘simliklar tarkibi
B. O‘simliklar qoplami
C. Shu hududdagi tirik organizmlar
D. Gullar
35. O‘simliklarning vegetatsiyasi, gullash, mevalash davrlari qanday ataladi?
A. Fenologik holat
B. Davrlar
C. Fiziologik metod
68
D. O‘simliklar metodikasi
36. Ekologik optimumni aniqlash qaysi metodda kerak?
A. fitotsenotik tavsif berishda
B. Dominantlik
C. Ekologofloristik
D. Sinobiologik
37. Muayyan bir hududda uchraydigan o‘simliklar turlarining xilma-xillik
darajasi.......
A. alfa xilma-xillik
B. beta xilma-xillik
C. gamma xilma-xillik
D. alfa va betta xilliklar.
38. Muayyan hududda uchraydigan jamoalarning xilma-xilligi qanday ataladi?
A. betta
B. alfa
C. gamma
D. alfa va beta
39. Tashqi ta’sirlar qanchalik yuqori bo‘lsa qaysi xilma-xillik yuqori bo‘ladi?
A. betta
B alfa
C. alfa va betta
D. gamma
40. Eng asosiy strategiyalar qatorini ko‘rsating?
A patientlar,violentlar,eksprelentlar
B. assatsatsiyalar
C. patientlar,dominant turlar
D. hammasi to‘g‘ri.
41. Qirqbo`g`indoshlar oilasi lotincha nomi qanday ataladi?
A. Equisetaceae
B. Equisetales
C. Athyriaceae Alst
D. Equisetum arvense
42. Tibbiyotda dala qirqbo`g`imi novdalari qanday kasalliklarni davolashda
ishlatiladi?
A. siydik haydovchi, qon to‘xtatuvchi
B.
nefrit va virusli shamollashlarda
C.
metabolik kasalliklar bilan bog‘liq bo‘lgan kasalliklarni davolashda
D. ichak infeksiyalari uchun va turli xil etiologiyalar qon ketishi uchun gemostatik
sifatida, diuretik preparat sifatida
69
43. Dala qirqbo`g`imining bo‘yi qancha ?
A. 50 -100 sm
B. 60-100sm
C. 90-120sm
D. 100-130sm
44. Qirqbo`g`imlarning mayda, tangachasimon barglari poyada qanday
joylashgan?
A. halqa shaklida
B. qarama-qarshi
C. ketma-ket
D. bandsiz
45. Sershox qirqboʻgʻim qanday ko`payadi?
A. spora va ildizpoyalari bilan
B. ildiz bachkisi bilan
C. vegetativ yo`l bilan
D. sporalar yordamida
46. Sershox qirqbo`g`im damlamasidan qanday kasalliklardan foydalaniladi?
A. isitma, diareya, gonoreya, qoraqo‘tir
B. ichak infeksiyalari uchun va turli xil etiologiyalar
C.
mushaklarni, konvulsiv va aqliy ohangni susaytiradi
D.
og‘riqni bosadigan dori vositasi sifatida
47. Sershox qirqbo`g`im qaysi hududlarda uchraydi?
A.Yevropa qismining janubi, Qrim, Kavkaz, G‘arbiy Sibir, Markaziy Osiyo,
Kichik Osiyo
B. Qrim, Kavkaz , Yevropaning sharqiy qismi
C. Janubi-Sharqiy Osiyo, Qrim, Sibir
D. Kichik Osiyo, Markaziy Osiyo
48. Sershox qirqbogʻim tarkibida qanday moddalar mavjud?
A. uglevodlar (glukoza, fruktozA., steroidlar, alkaloidlar (nikotin, palustrin),
flavonoidlar
B. sapaninlar, flavonoidlar, oshlovchi moddalar
C. uglevod, alkaloidlar, saponinlar
D. flavonoidlar, steroidlar, oshlovchi moddalar
49. Qirqquloq qubbalari kattaligi qanday?
A. 7- 25 mm
B. 15- 30 mm
C. 9- 20mm
D. 10 -30mm
70
50. Athyrium filix-feminaning
barglarida qancha miqdorda askorbin kislota
mavjud?
A. 250 mg
B. 300 mg
C. 150-300 mg
D. 500 mg
51. Athyrium filix-femina turidan
Tibet tibbiyotida qanday kasalliklar bilan
bogʻliq bo‘lgan kasalliklarni davolashda ishlatiladi?
A. metabolitik
B. fiziologik
C. genekologik
D. nevrologik
52. Yer ostki suvining yuza joylanishi joylanishi ko‘rsatib beradigan indikator
o‘simlik qaysi?
A. qirqquloq
B. qirqbo`g`im
C. zubturum
D. shuvoq
53. Sershox qirqbo`g`im balandligi qancha va qaysi davlatda “ Qizil kitob” ga
kiritilgan ?
A. 30 - 100 sm, Rossiya
B. 50 -100sm, Yaponiya
C. 30- 80 sm, Tatariston
D. 25- 90 sm , Xitoy
54. Atirium, qirqquloq (Athyrium Roth.) — Кочедыжник
turining turlari qasi
hududlarda keng tarqalgan?
A. shimoliy yarim sharda
B. Markaziy osiyo
C.Janubiy yevropa
D. Afrikada
55.Qirquloq ildizpoyasi qanday?
A. qalin va qisqa
B. qalin va uzun
C. kalta va yo‘g‘on
D. ingichka va uzun
56.Qirquloqlarning rangi qanday?
A. qora jigarrang
B. kulrang qora
C. yashil
71
D. ko
‘
k yashil
57. Qirqquloq barglari......... bo‘ladi?
A. qipiqsimon, mayda
B. buralgan yirik
C. yupqa
D. yashil mayda
58. Sershox qirqbo`g`im necha yillik o‘simlik?
A. ko`p yillik
B. 2 yillik
C. 1 yillik
D. buta
59. Sershox qirqbo`g`im sporalari qachon yetiladi?
A. may - iyunda
B. iyun - iyulda
C. aprel - mayda
D. iyul- avgust
60. Atirium ildizlari qanday?
A. qalin, qora, zich
B. siyrak va qora
C. qalin va yashil
D. yashil va uzun
61. Rossiyaning markaziy o‘rmonlarida keng tarqalgan o‘simlik?
A. qirquloq
B. qirqbo`g`im
C. zirk
D. qarag‘ay
62. Qirqquloqdoshlar oilasi lotincha nomi?
A. Polypodiaceae
B. Athyrium Roth
C. Polypodiidae
D. Cyatheales
63. Qirquloq yangi barglarining suvli infizioni qaysi kasalliklarga davo?
A. surunkali bronxit (va chekuvchi bronxit deb ataladigan) uchun ekspektoran
sifatida, shuningdek, migren bosh og‘rig‘ida
B. tinchlantiruvchi, qon to‘xatuvchi
C. bosh o‘grig‘i, gepatit
D. diuretik, gipertonik
64. Qaragʻaydoshlar oilasiga kiruvchi qizilchaning boʻyi qancha?
A. 1
72
B. 2
C. 3
D. 4
65. Qizilcha (Ephedra strobilacea Bge.) o’simligining guli necha uyli?
A. ikki uyli, gullari mayda
B. bir uyli, gullari mayda
C. ikki uyli, gullari yirik
D. bir uyli, gullari yakka yirik
66. Efedra turkumining 42 ta turi bo‘lib, shulardan nechtasi MDH uchraydi.?
A. 23 turi
B. 14 turi
C. 16 turi
D. 12 turi
67. Yo‘g‘on tanali, sershox buta, bo‘yi 1,5 metr keladi. Tangachasimon mayda
barglari qaramaqarshi joylashadi, yosh novdasi bo‘g‘imli, yashil. Mevalari 2
urug‘li, urugiari elliptik shaklda 3-6 mm, to‘q jigarrangda. Bu o‘simlik
Markaziy Tyan-Shanda va Pomir-Oloyda keng tarqalgan va asosan tog‘
daryolarining konusli yotqiziqlarida va toshloq tog‘ yon bagirlarida o‘sadi.Taʼrif
qaysi oʻsimlikka xos?
A. G‘uborli efedra
B. Velvecheya
C. Dala qirqboʻgʻimi
D. Yer sovun
68.
Uning
mevasidan
alohida
ichimlik
tayyorlanadi.
Efedra
yashil to‘siq uchun juda mos keladi. Ular muhim meliorativ funksiyalami bajaradi.
Taʼrif qaysi oʻsimlik uchun xos?
A. G‘uborli efedra
B. Qirqboʻgʻimsimon eferda
C. Genetumnamolar
D. Qirqquloq
69. Atlas kedri qaysi oilaga mansub ?
A. Qarag’aydoshlar
B. Archadoshlar
C. Kedrdoshlar
D. Emandoshlar
70. Atlas kedri yog‘i qanday xususiyatlarga ega?
A. Antiseptik
B. diuretik
D. toksik.
73
C. og’riq qoldiruvchi
71.
Qarag‘ay kurtaklari: kabi kasalliklarini davolashda ishlatiladi.
?
A.
ichaklarni (ichki qismidA. - dezinfeksiyalovchi, antiseptik, yallig‘lanishga
qarshi, diuretik va bronxit, revmatizm
B.
ichaklarni (ichki qismidA. - dezinfeksiyalovchi, antiseptik, diuretik, diuretik va
bronxit, revmatizm
C.
balg’am ko’chiruvchi, antiseptik, yallig‘lanishga qarshi, diuretik va bronxit,
revmatizm
D.
narkotik ta’sirga ega, yallig‘lanishga qarshi, diuretik va bronxit, revmatizm
72.G’arb tuyyasi qaysi oilg mansub?
A. Sarvdoshlar
B. Qarag’aydoshlar
C. Emandoshlar
D. Archadoshlar
73.” Hayot daraxti” deb qaysi o’simlikka aytishadi?
A. G’arb tuyyasi
B. Eman
C. Arizona sarvisi
D. Archa
74. G’arb tuyyasi Sarvdoshlar oilasi vakillarining barglari va qubbachalari har
boʻgʻinda qay tartibda joylashgan?
A. Qarama-qarshi
B. Navbat bilan
C. Ketma- ket
D. Halqa shaklida
75. Sarvdoshlar oilasiga nechta turkum va tur kiradi
A. 20 turkum, 145 tur
B. 30 turkum, 148 tur
C. 25 turkum, 120 tur
D. 36 turkum, 147 tur
76. Arizona sarvisi O’zbekistonda qanday maqsadda qo’llaniladi ?
A. O‘zbekistonning janubiy hududlarida o‘rmon xo‘jaligi va ko‘kalamzorlashtirish
uchun
B.
O‘zbekistonning
shimoliy
hududlarida
o‘rmon
xo‘jaligi
va
ko‘kalamzorlashtirish uchun
C. O‘zbekistonning janubiy hududlarida yog’ochidan qurilish uchun
D. O‘zbekistonning shimoliy hududlarida qog’oz olish uchun
77. Archaning lotincha nomini toping ?
A. Juniperus
74
B. Junnisus
C. Thuja
D. Thujobsisi
78. Zarafshon archasi yoki qora archa O’rta Osiyo davlatlarida qaysi xastalikda
qo’llaniladi?
A. revmatizm
B. karlik
C. yo’tal
D. astma
79. Zirkdoshlar oilasining O‘zbekistonda nechta turi tabbiy holda o‘sadi.
A. 4
B. 6
C. 10
D. 3
80. Zirk tarkibida qaysi alkaloid bo‘lib, undan tibbiyotda foydalaniladi.
A. Berberin
B. Efiderin
C. Atropin
D. Tropan
81. Magoniya turkumi qaysi oilaga kiradi ?.
A. Zirkdoshlar
B . Kovuldoshlar
C. Karamdoshlar
D. Sho’radoshlar
82. Abu Ali ibn Sino o‘simlik …… tayyorlangan damlamasi , ……. sharbatini
jigar, oshqozon, qon kasalliklari va ichakni shikastlashida ishlatgan.
A. Ildizidan, barglari va mevalari
B. Bargi va guli
C. Barglari , mevalari va ildizi
D. Barglari va mevalari
83. Zirkning lotincha nomi qanday?
A. Berberis
B. Leontika
D. Adonis.
C. Cedurus
84. Qaysi ayiqtovonning poya va bargi o‘smalar va so‘gallarni davolashda
qo‘llaniladi ?
A. Yumshoq tikanli ayiqtovon
75
B. O‘tkir mevali ayiqtovon
C. O‘rmalovchi ayiqtovon
D. Sudraluvchi ayiqtovon
85. Qaysi qatorda yumshoq tikanli ayiqtovonning lotincha nomi keltirilgan?
A. Rannunculus muricatus
B. Rannunculus oxyspermus
C. Okkonitum
D. Delphilunum
86. O‘tkir hidli ayiqtovonning hayotiy shakli.
A. Ko‘p yillik
B. Ikki yillik
C. Bir yillik
D. Buta
87. Yumshoq tikanli ayiqtovon mevasi tarkibida necha foizgacha yog‘-moy
bo‘ladi?
A. 17,7 %
B. 22,5 %
C. 16%
D. 17 %
88. Oq parpi qaysi oilaga mansub
A.
Ayiqtovondoshlar oilasi
B.
Dukkakdoshlar oilasi
C.
Ko‘knordoshlar oilasi
89.Afyun ko‘nori qayerlarda ko‘p ekiladi?
A. Qirg‘iziston ,Qozog‘iston
B. Afg‘oniston, O‘zbekiston
C. Rossiya, Ukraina
D. Tojikiston, Turkmaniston
90. Parpi turkumi hayotiy shakliga ko’ra qanday o’simlik ?
A.
Ko’p yillik
B.
Bir yillik
C.
Buta
D.
Yarim buta
91. Sharq ko‘knorining lotincha nomi
A.
Papaver orientales
B.
Paaver roemeria
C.
Papaver pavoninum
D.
Papaver glaucim
92. Afyunli ko’knor qaysi qabilaga mansub ?
76
A.
Ko’knornomalar
B.
Ko‘knordoshlar
C.
Shotaranomalar
D.
Dalachoynomalar
93. Seversov burmaqorasi qaysi turkumga mansub hayotiy shakli qanday o’simlik
A.
Burmaqora , ko’p yillik
B.
Burmaqora , bir yillik
C.
O’rmonqora, bir yillik
D.
O’rmonqora, ikki yillik
94. Afyun alkoloidini tibbiyotdagi ahamiyati.
A.
Norkotik uxlatuvchi va og‘riq qoldiruvchi
B.
Og‘riq qoldiruvchi va tinchlantiruvchi
C.
Uxlatuvchi va antipotogen
D.
Qon bosimini pasaytiruvchi
95. O‘rmonqora turkumining O‘rta Osiyodagi turlari soni ?
A. 7 ta tur
B. 10 tur
C. 5 tur
D. 15 tur
96.
Tutdoshlar oilasiga mansub qaysi tut turlari O’zbekistonda ko’proq ekiladi ?
A. Morus alba va Morus nigra
B. Morus sativum va Marus alba
C. Ficus va Morus nigra
D. Ficus carica va Maclura
97.
Dostları ilə paylaş: |