Salom Dunyo! yoziladi va uni Birinchi htm qilib

Salom Dunyo!yoziladi va uni Birinchi.htm qilib
saqlanadi.a’lumot saqlagan papkani ochib saqlangan Birinchi.htm ni ustida 
sichqoncha chap tugmasini ikki marta bosilsa avtomatik tarzda hujjatdagi
ma’lumot chiqarish oynasi hosil bo’ladi. HTML hujjat tarkibiHar qanday HTML 
hujjat matn fayllardan tuzilgan va bir yoki bir nechta qatordan iborat ,teglar deb
ataluvchi elementlarni o’zichiga oladi. Teglarni boshqa elementlardan ajratish oson 
bo’lib ular “<” va”>” qavslar bilan chegaralangan bo’ladi. Ko’pgina teglar juft
ishlatiladi, ular ochiluvchi va berkitiluvchilarga ajratiladi. HTML hujjatlarda 
quyidagi asosiy teglar ishlatiladi: tegi, bu hujjat HTML hujjat ekanligini
bildirish uchun ishlatiladi. Hujjat tanasi va bilan huddi 
quyida ko’rsatilgandek chegaralangan: …(HTML hujjat)
HTML hujjat ikkita asosiy qismdan iborat- hujjat sarlavhasi va hujjat 
tanasi: …(hujjat sarlavhasi) …(hujjat
tanasi) Sarlavha tuzilishi. 
 
2.3. Elektron darsliklar yaratilishi. 
 
Elektron darsliklarni yaratish muammolari. Elektron darslik kompyuterga
moslashtirilgan darslik. Elektron darsliklarning oddiy darsliklardan farq ularda 
matn va rasmdan tashqari tovush, multiplikatsiyalardan, gipermatndan foydalanib
o’quvchidan axborotni tez, oson, qulay, chiroyli shaklda taqdim etish mumkin. 
Elektron darslikning quyidagi turlari mavjud:
1) Matn, sodda grafik, gippershiorlardan foydalanib elektron darsliklar 
yaratish. Bunday darsliklarni WORD matn muxarriri imkoniyatlaridan foydalanib
yaratish mumkin. 
2) Matn, grafika, multimedia vositalari yordamida interaktiv rejim asosida
ishlaydigan elektron darsliklar. Bu darslikning ahamiyatli tomoni foydalanuvchi 
dialog ejimda kompyuterdan foydalanadi. Kerak bo’lsa o’rgangan mavzusi
bo’yicha test savollariga javob berib, bilimlarini tekshirishi mumkin. Tovush, 

---

40
multiplikatsiya vositalaridan foydalanib, yangi mavzuni tez va tushunarli tushunib 
berish mumkin.
3) Masofaviy ukitishga moslangan eletron darslik. 
Bunday darsliklarni Internet tarmog’i orqali o’qish mumkin buladi. Bu darsliklarni
HTML ko’rinishida rasmiylashtiriladi. Bunday darsliklarni yaratishda axborot 
ko’rinishlarining barcha turlaridan foydalaniladi.
Elektron darsliklarga qo’yiladigan talablar: 
1. Barcha foydalanuvchilar uchun muljallangan tushunarli
darslik yaratish. 
2. Darslik ko’rgazmali materiallarga boy bo’lib, bu orqali ko’prok bilim olish.
3. Darslikda mustaqil ishlash uchun etarli ma’lumotlar 
bo’lishi kerak.
4. Bilim va o’zlashtirish darajasini tekshirish uchun 
ma’lumotlar bo’lishi kerak.
Xozirgi kunda respublikamizda ham masofadan o’qitish uslubiy materiallari 
ayrim fanlarni o’qitishda foydalanilmoqda va yaxshi natijalar bermoqda. Elektron
kutubxonalar, elektron darsliklar, on-layn darslklar rasmga kirmoqda. Misol 
sifatida «Zamonaviy informatsion texnologiyalar » elektron darsligi bilan tanishib
chiqish mumkin. 
Ya’ni Sizga qulay bo’lgan paytda bu kursni o’rganib chiqishingiz mumkin.
Multimedia darslik o’zida ko’pgina ma’lumotlarni mujassamlash bilan birga, 
bu ma’lumotlarni ekranda namoyish etadi, hamda ovoz yordamida izoxlaydi.
Multimedia darslikning xususiyati u voqea va ma’lumotlarni yakkol aks ettiradi. 
Ya’ni multimedia voqea va ma’lumotlarni xayotiylashtiradi. Bu matn, videotasvir,
multiplikatsiya, ovoz va musiqa yordamida amalga oshiriladi. 
Internetning ikkita asosiy funktsiyasi bor. Buning birinchisi informatsion
funktsiya bulsa, ikkinchisi esa kommunikatsion funktsiyadir. 
Internetning
informatsion 
funktsiyasi
birinchi 
navbatda
tarmoq
foydalanuvchilariga talab etilayotgan axborotlarni tezkorlik bilan etkazib berish
bo’lsa, ikkinchidan u axborotlarni keng ommaga, jaxon miqyosidagi nixoyatda tez 

---

41
sur’atda e’lon kilish ( nashr kilish ) imkoniyati mavjudligi bilan ifodalanadi. 
Internetning yuqori sifatlar bilan rivojlanishi ommaviy axborot faoliyatida va
nashrchiligida keng imkoniyatlar ochib berdi. Masalan, internet yordamida N’yu 
Yorkdagi yoki Frantsiyadagi eng sunggi xabarlarni Toshkentga etkazib berish,
gazeta va o’quv darsliklarni tayyorlash, nashr qilish, hamda ularni keng 
o’quvchilar ommasiga tarqatish, xozirgi mavjud usullardan bir necha un barobar
arzon, tez va samaradorliroq bo’ladi. 
Internetning kommunikatsion funktsiyasi foydalanuvchilarning masofadan
turib o’zaro muloqat qilish imkoniyatini yaratib berilishi bilan ifodalanadi. Bunga 
misol tariqasida internet elektron pochtasi, internet-telefon va real vaqt oraligidagi
bevosita xabar almashish, Chat - konferentsiya yordamida amalga oshirilayotgan 
muloqatlarni keltirishimiz mumkin . Bundan tashqari internetning kommunikatsion
funktsiyasi uning foydalanuvchilariga videomuloqat qilish, videokonferentsiyalar 
uyushtirish, bir shahardan turib ikkinchi shahar ko’chalarini ( masofadagi Web -
kameralar yordamida) tamosha qilish va muzeylarga tashrif buyurish, hamda tabiat 
manzaralaridan roxatlanish imkoniyatlarini beradi.