Gospital xirurgiyasi 51 Sahifa
jarayonida uning holati dinamikasiga baho berish uchun asosiy dalillar
hisoblanadi.
Nafas olish sistemasi kasalliklarini aniqlashda ajralayotgan
balg’amni tekshirish, uning miqdori va fizik xususiyatlarini mikroskop
yordamida tekshirish, bakterioskopiya va bakteriologik ekma natijalarini
o’rganish alohida ahamiyat kasb etadi.
Rentgenologik usullarni qo’llash, o’pka patologiyasi bo’lgan
bemorlarda diagnoz qo’yishda ko’pincha hal qiluvchi ahamiyatga ega
bo’ladi. Rentgenoskopiya ob’ektni turli holatda (pozitsiya), harakatda
tekshirishga, plevral bo’shlig’ida suyuqlik va havoning miqdorini
aniqlashga imkon beradi. Rentgenografiya – o’pkalar va ular ildizlaridagi
ayrim o’zgarishlarni aniq ko’rish, dinamikada kuzatish va taqqoslashga
yordam beradi.
Tomografiya usuli – qatlam-qatlam tasvirlar olish orqali, yirik
segmentar va subsegmentar bronxlar bo’shlig’ining batafsil tasvirini olish,
limfatik tugunlar holati to’g’risida xulosa chiqarishga yordam beradi.
O’pka to’qimasidagi kichik patologik jarayonlarni aniqlashga, bullalar,
kistalar, “o’choq”li soyalarni topishga imkon beradi. Kompyuter
tomografiya – bugungi kunda keng qo’llaniladigan noinvaziv usullardan
biri bo’lib, o’pkadagi har xil tuzilmalarning katta-kichikligini, joylashgan
qismi va chegarasini yanada aniqroq va ravshanroq aniqlab beradi,
ularning zichligiga baho berish imkoniyatini yaratadi.
Bronxografiya asosan: bronxoektatik kasallikka shubha qilinganda –
bronxlarning zararlanganlik darajasini aniqlash uchun, o’pkadagi yiringli
jarayonlarda – bronxlar zararlanganligini aniq hajmini aniqlash uchun
(ayniqsa jarrohlik amaliyoti mo’ljallanganda) yoki surunkali nospetsifik
zotiljam va markaziy o’pka raki o’rtasida differentsial diagnostika
o’tkazish uchun zarur tekshiruv usullaridan biri hisoblanadi. Bu tekshirish
usuli, odatda mahalliy anesteziya ostida olib boriladi va uni och qoringa
(bemor ovqatlanmasdan turib) o’tkaziladi. Bemorda balg’am ko’p
miqdorda ajralayotgan davrda, avval sanatsion bronxoskopiya, keyin esa
bronxografiya qilinadi. Tekshiruvdan 30 minut oldin teri ostiga 1 ml
atropin sulfat yuboriladi. Anesteziya uchun 0,5% li dikain eritmasi,
10% lidokain eritmasi yoki 5-10%li novokain eritmasi ishlatiladi. Eng
avvalo, yuqori nafas yo’llari anesteziya qilinib, rentgenkontrast kateter