Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti

Davolash.
Davolashning kuyidagi turlarini farq qilish mumkin: 
1. Konservativ usul – operatsiya o’tkazishga monelik bo’lganda.
2. Xirurgik usul: 

---

O`quv qo`llanma
124 Sahifa 
- rekonstruktiv operatsiyalar: transaortal endarterektomiya, buyrak 
arteriyasi replantatsiyasi, buyrak arteriyasini protezlash; 
- ikkilamchi geperaldosteronizmni korrektsiya qilish uchun 
buyrak arteriyalari va buyrak usti bezidagi simultan operatsiyalar. 
- nefrektomiya. 
3. Rentgenendovaskulyar usullar: 
- buyrak arteriyalarini translyuminal angioplastikasi (yoki 
rentgenoendovaskulyar dilyatatsiyasi – RED) stentlash yoki usiz; 
- ikkilamchi giperaldosteronizmni korrektsiya qilish uchun buyrak 
usti bezlaridagi simultan REA. 
Renovaskulyar gipertenziyani davolashning eng samarador usuli 
xirurgik usul bo’lib, buyrak arteriyalarining stenozi sababini bartaraf etish 
va buyrakka normal qon oqimini tiklashga qaratilgan. 1952 yilga qadar 
xirurgik davolashning yagona usuli nefrektomiya bo’lgan, u bir tomonlama 
zararlanishda va kasallikning o’tib ketgan bosqichida amalga oshirilar edi. 
Hozirgi kunda buyrak ichi qon tomirlari torayishida yoki zararlangan 
buyrak gipoplaziyaga uchraganda va uning faoliyati yaqqol buzilgandagina 
nefrektomiya bajariladi. Bundan tashqari, buyrak o’lchamlarining 8 sm va 
undan kichik bo’lishi ham nefrektomiya uchun ko’rsatma hisoblanadi. 
Qolgan hollarda buyrakda qon oqimini tiklashga qaratilgan, a’zoni saqlab 
qoladigan operatsiyalardan keng qo’lamda foydalaniladi. Xirurgik 
davolash natijalari VRG tashxisi va uning paydo bo’lish sababi nechog’lik 
erta aniqlansa, shunchalik samarador bo’ladi. 
Ayni vaqtda VRG li bemorlarda xastalik hatto xavfli kechganda ham 
bemorga individual tanlangan gipotenziv vositalar yordamida ba’zan 
yaxshi natijaga erishishga muvaffaq bo’linadi. Biroq buyrak arteriyasi 
stenozi isbotlanganda muolaja o’tkazish tavsiya etilmaydi, chunki arterial 
qon bosimining pasayishi buyrakda qon oqimini yanada yomonlashuviga 
va qisqa vaqt ichida buyrakning ikkilamchi bujmayishiga, faoliyatining 
yo’qotilishiga olib keladi. Kasallikning etiologiyasiga ko’ra balonli 
dilatatsiya yoki stentlash 80% hollarda muvaffaqiyatli chiqishi mumkin. 
Biroq bu muolajalar invaziv bo’lib, arteriyaning yorilishi yoki qirqilishiga, 
buyrak yoki oyoqlarning ateromatoz emboliyasiga, kontrast keltirib 
chiqargan nefropatiya sababli o’tkir buyrak etishmovchiligiga, punktsiya 
sohasidan qon ketishiga va (kamdan-kam hollarda) bemor o’limiga olib 

---