Samarqand davlat universiteti gulsum tagiyeva, hayriniso husanova oila va gender

Maskovskiy tomonidan oilaning funksiyalarining talqin qilinishi 
Oilaviy 
faoliyat 
sohasi 
Ijtimoiy funksiyalar 
Individual funksiyalar 
1 
2 
3 
Reproduktiv 
Jamiyatning 
biologik 
jihatdan qayta tiklanishi 
Farzandlarga 
nisbatan 
ehtiyojning qondirilishi 
Tarbiyaviy 
Yosh 
avlodning 
ijtimoiylashuvi. 
Jamiyatning 
madaniy 
davomiyligini 
qo‗llab-
quvvatlash 
Ota-onalikka, farzandlar 
bilan 
muloqot, 
ularni 
tarbiyalashga, farzandlar 
orqali o‗zini o‗zi amalga 
oshirishga 
nisbatan 
bo‗lgan 
ehtiyojning 
qonlirilishi. 
Xo‗jalik-
maishiy 
Jamiyat 
a‘zolarining 
jismoniy 
sog‘lomligini 
qo‗llab-quvvatlash, bolalar 
parvarishi 
Bir-biriga 
xo‗jalik 
maishiy xizmat ko‗rsatish 
Iqtisodiy 
Jamiyatning 
voyaga 
yetmagan 
va 
mehnatga 
qobiliyatsiz 
a‘zolarini 
iqtisodiy jihatdan qo‗llab-
quvvatlash. 
Oila a‘zolarining bir-
biridan 
moddiy 
vositalarni olishi 

---

42 
Birlamchi 
ijtimoiy 
nazorat 
Oila a‘zolarining hayotiy 
faoliyat turli sohalaridagi 
hatti-harakatini, shuningdek 
er-xotin o‗rtasidagi, katta 
va o‗rta avlod vakillari, ota-
ona 
va 
farzandlar 
o‗rtasidagi 
munosabatlardagi 
mas‘uliyat va vazifalarni 
axloqiy jihatdan tartiblash 
Oila a‘zolari o‗rtasidagi 
o‗zaro munosabatlardagi 
zaruriy 
me‘yorlarni 
saqlash yuzasidan axloqiy 
va 
huquqiy 
taqiqlarni 
shakllantirish va qo‗llab 
quvvatlash 
Ma‘naviy 
muloqot 
Oila 
a‘zolari 
shaxsini 
rivojlantirish 
Oila 
a‘zolari 
ma‘naviyatining 
o‗zaro 
boyishi. 
Nikoh 
asoslarining 
mustahkamlanishi 
Sotsial 
maqomiy 
Oila a‘zolariga ma‘lum 
sotsial maqomni yetkazib 
berish. Sotsial tuzilmani 
qayta tiklash 
Sotsial jihatdan yuksalib 
borishga nisbatan bo‗lgan 
ehtiyojni qondirish 
Maishiy 
Oqilona maishiy hayotni 
tashkil 
etish. 
Maishiy 
sohadagi sotsial nazorat 
Birgalikda 
maishiy 
faoliyat, 
maishiy 
manfaatlarni qondirish 
Ruhiy 
Individlarning 
ruhiy 
(emosial) turg‘unlashuvi va 
ularning 
psixologik 
terapiyasi 
Individlarning 
oilada 
psixologik himoya, ruhiy 
qo‗llab-quvvatlashga 
erishishlari. Shaxsiy baxt 
va muhabbatga nisbatan 
ehtiyojlarning 
qondirilishi. 
Seksual 
Seksual nazorat 
Seksual 
ehtiyojlarning 
qondirilishi 
Turli adabiyotlarda oilaning asosiy funksiyalari sifatida quyidagilar 
ko‗rsatiladi: 

---

43 
-iqtisodiy funksiya – oila iqtisodi,byudjeti,daromadini rejali 
sarflash,kundalik harajatga,zarur buyumlarga pul ajratish,bir necha 
yildan so‗ng olinadigan narsalarga mablag‘ yig‘ish, tajab ro‗zg‘or 
yuritish. Shu bilan birga o‗sayotgan avlodda shu malaka va 
ko‗nikmalarni shakllantirish, iqtisodiy masalalarni hal etishni o‗rgatish 
-reproduktiv funksiya – jamiyatning biologik uzluksizligini 
ta‘minlash, bolalarni dunyoga keltirish; 
-tarbiyaviy funksiya – bolalarni aqliy, jismoniy, ahloqiy, estetik 
tarbiyasini amalga oshirish; 
-rekreativ funksiya – o‗zaro jismoniy, moddiy, ma‘naviy va 
psixologik 
yordam 
ko‗rsatish, 
bir-birini 
salomatligini 
tiklash, 
mustahkamlash va oila a‘zolarini dam olishini tashkil etish 
-kommunikativ funksiya – oila a‘zolarining o‗zaro muloqot va 
o‗zaro tushunishga bo‗lgan ehtiyojini qondirish; 
-regulyativ funksiya – oila a‘zolari o‗rtasidagi o‗zaro 
munosabatlarni boshqarish tizimini, birlamchi ijtimoiy nazoratni, oilada 
ustunlik va obro‗ni amalga oshirishni o‗z ichiga oladi. Bunda kattalar 
tomonidan yosh avlodni nazorat qilish va ularni moddiy va ma‘naviy 
tomondan qo‗llab-quvvatlashni nazarda tutadi. 
-flyusitologik funksiya – shaxsiy baxtga erishishga bo‗lgan 
ehtiyojning qondirilishiga intilish.