Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N

22.1.1-rasm 
Dj.Xiks modelidagi IS chizig`i, teskari egilishga ham ega, Chunki tovarlar 
bozorida foiz normasi qay darajada yuqori bo`lsa, sarmoyalar va zahira 
mablag`lari tengligi rioya qilingan holda daromad darajasi Shu daraja past bo`ladi. 
LM chizig`i esa aksincha, o`sib boruvchan, Chunki daromad o`sishi sayin 
mablag`ga nisbatan talab ham oshib boradi. IS chizig`ining har - bir nuqtasi 
koordinatalarga ega bo`lib (Y; i), ular foiz normasi va daromad kattaligiga teng 
bo`lib, investitsiyalar va zahira mablag`lar (I=S) tengligi sharoitini qondiradi. 
Xuddi Shunday holat LM chizig`iga ham xos bo`ladi. Bunda Shuni nazarda tutish 
kerakki, foizning Shunday normasi darajasi mavjudki, LM undan past darajaga 
tushmaydi. Bu R kattaligi bo`lib, u likvidlik chohi holatiga muvofiq bo`ladi. 
Grafikda, mablag` krediti iqtisodiy siyosatini amalga oshirish mexanizmini 
ko`rsatish mumkin (11-rasm). Kredit - pul siyosati, mablag` massasi oshirilishiga 
qaratilgan bo`ladi. Grafikda mazkur holat LM chizig`ining o`ngga og`ishiga olib 
keladi. Demak, bozorlarda Yangi muvozanat belgilanishi natijasida foiz pasayishi 
va daromad darajasi oshishi kuzatiladi. 
Ammo Dj.M. Keyns tomonidan, boshqa holat ham tasvirlanib, unga muvofiq 
foiz normasi likvidlik chohiga yaqin darajada joylashadi. Bunday holatda LM 

---

186 
chizig`ining chap qismi OY paralel` o`qiga OY o`qiga deyarli paralel` holatda 
bo`ladi (22.1.3--rasm) 
Mablag` massasi oshishi, egri chiziq chetlashishiga olib keladi (Lm), ammo 
uning chap tomoni o`zgarmas holatda saqlanib qoladi, Chunki uning foiz 
normasining pastki nuqtasiga erishiladi. 
Dj. Xiks tomonidan taklif etilgan model`, keynschilar nazariyasining 
soddalashtirilgan variantidir. Unda, Dj.M. Keyns g`oyalariga muvofiq tarzda 
to`liqsiz bandlik sharoitlarida, bozorda tenglik o`rnatish mexanizmlari ko`rsatilgan, 
ammo Shu bilan birgalikda mazkur mexanizmga neomumtoz interpretatsiyasi ham 
berilgan. 
R 
I 
M 
M 
L 
S 
L 
0 
y