Ekskursantlarningharakatlanishitartibi (avtobusdanob’ekttomonga, ob’ektdanavtobustomonga, ob’ektlaroralig‘ida). Ekskursantlarguruhiharakatlanayotgandagidningo‘rni ularning
o‘rtasidabo‘lib,
birnechtasioldinda,
birnechtasiyonidan,
qolganlariorqadanyurishadi.
Muhimi,ekskursantlarningtarqalibketmasligi
va
guruhboshiyuoxiridagi
masofa
5-7
metrdanoshmasligikerak.
Gidekskursantlarningjipslashuvini ta’minlashi zarur. Agarda ular tarqalib
ketsagidning
hikoyasinieshitmay
qolishi,
mavzuning
mohiyatini
anglayolmasligimumkin.
Tajribaligidlarmarshrutdaekskursantlar
harakatini
boshqarishni ham eplaydi.
Ekskursantlarningbir maromda harakatlanishiularningtarkibiga (bolalar,
yoshlar,
o‘rtayoshlilar, qarikishilar), joyningrelefiga (tog‘zonasi, yo‘llar
holati,zavodlarda va sh.k.) bog‘liqdir. Piyodaekskursiyada ob’ektlarningbir-
birigayaqinjoylashganligisababliekskursantlarning harakatiham sekin, bir maromda
bo‘ladi. Avtobusliekskursiyadaekskursantlar harakatinibir maromda ushlash
qiyinroqkechadi.
Shuning
uchun,
gid
avtobusdantushishi
bilanbirdanigaharakatlanmasdan,
barchaning
tushishini
kutadi
(ayniqsa,
ko‘riladigan ob’ektuzoqroqdajoylashganbo‘lsa).
Gidmarshrut
jarayonidaekskursantlarning
mustaqilharakatlarini
ham
boshqaradi. Masalan, ekskursantlarob’ektdagi yozuvlarni mustaqilo‘qiydilar,
me’moriy jozibadorligini tahlil qiladilar, cho‘qqigauningbalandligini ko‘rish uchun
142
chiqadilar,
minoralarga
uning«g‘aroyibzinalari»bo‘ylabko‘tariladilar.
Bundayharakatlarularningtaassurotlarini boyitadi, qo‘shimchama’lumotlarolishiga
hamdaob’ektningbetakror xususiyatlarini his qilish imkoniyatiniberadi.
