Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev

Avtobusharakatijarayonidahikoyaqilish.
Gidavtobusharakatidamikrofondanfo
ydalanibhikoyaqiladi. 
Agarmikrofonyaxshiishlamasayokiavtobusdaumumanbo‘lmasa, 
harakatvaqtidahikoyaqilishsamarasizdir. 
Motorshovqiniekskursantlarningeshitishimkoniyatinichegaralaydi, hikoya faqat 
yaqin 
o‘tirganlarga 
eshitiladi, 
xolos. 
Bunday 
holatdaekskursantlarga 
materiallarharakatboshlanishidan avvalroq tarqatiladi. Harakatvaqtidaesa ob’ekt va 
joylarning faqatnomiaytiladi. Muhimob’ektlar oldida avtobusnito‘xtatib, motorni 
o‘chirib, so‘ngra hikoyani boshlash kerak.Bujarayon haydovchi bilan 
oldindankelishilgan bo‘ladi. 
Ekskursantlarsavollarigajavobberish 
tartibi.
Ekskursiyaxizmati 
amaliyotidasavollar quyidagicha tasniflanadi: 

gidningekskursantlargasavoli;

hikoyajarayonidaberiladigansavollar, ungagidning o‘zijavobberadi;

ekskursantlarninge’tiborinifaollashtirish uchuntuzilgansavollar. 
Savollar mazmuniturlicha ob’ektbilan,mashhurkishilarhayotibilan, ba’zan 
biror voqealar bilan bog‘liq yokiekskursiya mavzusiga aloqasi bo‘lmagansavollar 
ham bo‘lishi mumkin. Bunday holatlarda hikoyani oxirigacha tugatib, keyin javob 
berish kerak. Javob mazmuni munozarali bo‘lmasligi, ekskursantlar bahslashishiga 
ishtiyoq uyg‘otmasligi lozim. Gid tanishuv so‘zida savol-javoblar tartibini 
ekskursantlarga tushuntirib o‘tadi. 
Ekskursiyadatanaffuslar.
Ekskursiyajarayonidagiduzluksizgapirishinoto‘g‘rid
ir. Hikoyaning alohidaqismlari orasida, yo‘lda ob’ektlarni mustaqil kuzatishda 
kichik tanaffuslarbo‘lishikerak. Tanaffuslarquyidagivazifalarni bajaradi: 

mazmuniy
, 
tanaffus vaqtida ekskursantlar giddaneshitganivao‘z 
ko‘zlaribilanko‘rganlariborasidafikrlash imkonini oladilar. Faktlarni, ko‘rganlarini 

---

144 
eslab qoladilar, xulosaga keladilar. Ekskursantlargaharbirob’ektniko‘rsatib, 
hikoyaqilgandan so‘ng mustaqilkuzatishlariuchunvaqt bo‘lishi lozim; 

ekskursantlargaqisqamuddatli
damolish
imkonini 
berish.Bunday 
tanaffuslar ekskursiya xizmati kabi ilmiy-madaniyishlarningfaolshakliga hali 
ko‘nikmagan ekskursantlaruchunmuhimdir. Tanaffuslardan yana suvenirlar 
ko‘rish, chanqoqni qondirish, sanitar to‘xtashlar uchun ham foydalaniladi.