Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev

5. Beysjampingbu- 
a) balandqoyavabinolardanparashyutdasakrash. 
b) chang‘idavertolyotdanqorlitikqoyagasakrash. 
d) suvostigasho‘ng‘ish. 
e) suvostig‘orlarigasayohat. 
6. Xeliskingbu- 
a) chang‘idavertolyotdanqorlitikqoyagasakrash. 

---

268 
b) suvostigasho‘ng‘ish. 
d) suvostig‘orlarigasayohat. 
e) balandqoyavabinolardanparashyutdasakrash.
13- mavzu:
 EKSKURSIYA XIZMATIDA EKSKURSANTLARNING 
XAVFSIZLIGINI TA’MINLASH 
13.1. Turist va ekskursantlarning qonunchilik tomonidan himoyasi va 
xavfsizligini ta’minlash 
13.2. Turist va ekskursantning huquq va majburiyatlari 
13.3. Gidning huquqva majburiyatlari, moddiy javobgarligi 
 
13.1. Turistvaekskursantlarningqonunchiliktomonidan 
himoyasivaxavfsizliginita’minlash 
 
Turizmsohasidaxavfsizlik
– turizmsohasidagidavlatvayuridikshaxslarning, 
fuqarolarningijtimoiy, 
iqtisodiy, 
huquqiyvaboshqaholatlardagiqonuniyvahuquqiymanfaatlarinita’minlovchiomillar
majmuasidir. 
Davlatboshqaruvitashkilotlarivamahalliyo‘zo‘ziniboshqaruvtashkilotlariningmansa
bdorshaxslario‘zlariningvakolatidoirasidaquyidagilargayo‘naltirilgan:

O‘zbekistonRespublikasiKonstitutsiyasidabelgilanganturistiksayohatlarn
iamalgaoshirishdafuqarolarninghayotivasog‘liginiatrofmuhitdansaqlash, 
xavfsizlikhuquqlariniO‘zbekistonfuqarolarichegaradoirasidahimoyaqilish; 

atrof-muhitgazararkeltirmaganholdaturistlarning 
(ekskursantlarning) 
shaxsiyxavfsizliginita’minlash,ularningmulkinisaqlash; 

mamlakatgavaqtinchalikkelganturistlarning(ekskursantlarning)
turistikfaoliyatniamalgaoshirishdasub’ektlarningxavfsizligigatahdidlarhaqidaxabar
doretish; 

---

269 

favqulloddavaziyatsodirbo‘lgandaturistlarga(ekskursantlarga)
zarurbo‘lganyordamniko‘rsatish; 

turistlarga 
(ekskursantlarga) 
tibbiy, 
huquqiyvaboshqako‘rinishdagikechiktiribbo‘lmaydiganxizmatlardanto‘sqinliklarsi
zfoydalanishvaaloqavositalaribilanta’minlash; 

turizmdannoqonuniymigratsiya, 
mehnatvafuqarolarniekspluatatsiyaqilishningboshqako‘rinishdagimaqsadlardafoyd
alanishnita’qiqlash; 

O‘zbekistonningturistikresurslarini, 
atrof 
-
muhitinivamadaniyyodgorliklarinio‘rnatilgantartiblarasosidahimoyaqilish; 

Turistlarning(ekskursantlarning)
boradiganob’ektlarinitabiiyvatexnogenhalokatlardanvaboshqafavqulloddagivaziyat
lardanxavfsizliginita’minlashvah.k. 
Turistikkorxonaturistikfaoliyatniamalgaoshirishdaturistiksub’ektlarnixavfsiz
liginita’minlashmaqsadidaquyidagilargamajbur: 

sayohatvaqtidasodirbo‘lishimumkinbo‘ladiganxavfto‘g‘risidavaumumiyt
alablarnibajarishyokiehtiyotdanko‘rilganchoratadbirlarhaqidaturistlarni(ekskursantl
arni) xabardorqilish; 

turistikxizmatlarnitaqdimetishvaqtidaxavfsizlikshartlariniyaratish, safar, 
sayrvaekskursiyavaqtidategishlichoralarbilanta’minlash; 

yuqorixavf-xatarlituristikxizmatlarni (avtomobilli, tog‘li, chang‘ili, suvli, 
velosipedlispeleoturizmvaboshqalar) 
taqdimetishdamaxsusxavfsizliktalablaribilanta’minlash; 

turistlarni(ekskursantlarni) 
ko‘ngilsizvoqealarhaqidaogohlantirishni, 
birinchitibbiyxizmatniko‘rsatishni, 
shikastlanishdansaqlanishvaoldiniolishningo‘rgatilishinita’minlash; 

sayohatvaqtidajabrko‘rganshaxslargabirinchitibbiyyordamko‘rsatilishini
vatransportirovkasinita’minlash; 

---

270 

favqulloddavaziyatdagituristlar(ekskursantlar), 
yo‘qolibqolganshaxslarhaqidamahalliyorganvamas’ulshaxslarnizudlikbilanogohlan
tirish.