Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev

Ekskursantlarningavtobusdantushishi(boshqatransportvositasidan).
Gideksk
ursantlarni avtobusdan tushishigaoldindantayyorgarlikko‘rishkerak, aks holda 
ularningasosiy qismi avtobusdan chiqmay, ob’ektnio‘tirgan joyidankuzatadilar va 
u bilan yaqindan tanishish imkoniyatini yo‘qotadilar. Ekskursiya xizmatida 
avtobuslarning to‘xtash joylari soni va shu joy tanlanishining zaruriyatini tanishuv 
qismidaaytibo‘tishi tavsiya etiladi. 
Avtobusdan tushish ko‘zlangan joylarda gid ekskursantlarga namuna bo‘lib, 
birinchi tushadi va ob’ekt tomon yo‘nalishni ko‘rsatadi. Boshqato‘xtashjoylari 
rejalashtirilganda( masalan, sanitar yoki suvenirlar tanlash kerak bo‘lganda) gid 
avtobusning aniq jo‘nash vaqtidan xabardor qiladi. Ekskursantlardan grafikka 
ta’sir 
etuvchi 
reglamentga 
rioya 
qilishlarini 
talab 
qilish 
lozim.Agarto‘xtashvaqtima’lumbirsabablarbilanqisqartirilsayokiuzaytirilsa, 
gidbuhaqdaekskursantlarnixabardoretishikerakbo‘ladi.
Ob’ektoldidaekskursantlarnijoylashtirishtartibi.
Ekskursiya 
mavzusini 
tayyorlash jarayonidaekskursantlarob’ektni kuzatishi uchun qulay bo‘lgan bir 
nechtavariantlarianiqlanadi. Bunday variantlar ob’ektniko‘rishdabelgilangan joyni 
boshqaguruhbandetganidayokiquyoshnuriko‘zniqamashtirgandaqo‘llaniladi. 
Jaziramaissiqkunlardaekskursantlarnisoyasalqinda, 
yomg‘irpaytidapanajoylarda, 
daraxtostidajoylashtirishtavsiya 
etiladi.Agardaob’ektniatrof-
muhitbilanuyg‘unlikdako‘rsatishrejalashtirilganbo‘lsa 
- 
uzoqnuqta 
va 
aksinchaagarob’ektningalohida detallari tahlil qilinsa - yaqinnuqtatanlanadi. 

---

141 
Bularningbarchasitexnologik xaritaning «tashkiliyko‘rsatmalar»grafasidayoziladi. 
Harbirgidbuko‘rsatmalarni 
diqqat 
bilan 
o‘rganib, 
ekskursiyanio‘tkazishdanavvaljoylashtirishnuqtalariniko‘ribchiqadi. 
Ob’ektlarnikuzatishdavaavtomagistrallardano‘tishdaekskursantlarningxavfsizliginit
a’minlashhamtalabetiladi. 
Birvaqtdaob’ektoldidabirnechaguruhkelganbo‘lsa, 
ularnishundaymasofa 
oralig‘ida 
joylashtirishlozimki, 
gido‘zininghikoyasibilanboshqagidgahalaqitbermasin. 
Ayniqsa, 
muzeylarda 
eksponatlarni ko‘rsatishda bundayin muammoga duch kelish mumkin.