Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

 Standartlashtirish 

bo‘yicha 

asosiy 

atamalar 

va 

tushunchalar.   

Standartlashtirish deganda mavjud yoki bo‘lajak aniq masalalarga nisbatan umumiy 

va  ko‘p  marta  tatbiq  etiladigan  talablarni  belgilash  orqali  ma’lum  sohada    eng  

maqbul  darajada  tartiblashtirishga  yo‘naltirilgan  ilmiy-texnikaviy  faoliyat 

tushuniladi. Bu faoliyat standartlarni va texnikaviy talablarni ishlab chiqishda, nashr 

etishda va tatbiq qilishda namoyon bo‘ladi. Standartlashtirishning muhim natijalari 

odatda  mahsulot,  jarayon  va  xizmatlarning  belgilangan  vazifaga  mos  kelishi, 

savdodagi  g‘ovlarni  bartaraf  qilish  hamda  ilmiy-texnikaviy  hamkorlikka 

ko‘maklashishda namoyon bo‘ladi. 

Odatda  standartlashtirish  ob’ekti  sifatida  standartlashtiriladigan  narsa 

(mahsulot, jarayon, xizmat) tushuniladi. 

“Standartlashtirish  ob’ekti”  tushunchasini  keng  ma’noda  ifodalash  uchun 

“mahsulot”,  “jarayon”,  “xizmat”  iboralari  qabul  qilingan  bo‘lib,  buni  har  qanday 

materialga,  tarkibiy  qismlarga,  asbob-uskunalarga,  tizimlarga,  ularni  mosligiga, 

---

9 

 

qonun-qoidasiga, ish olib borish uslubiga, vazifasiga, usuliga yoki faoliyatiga teng 

darajada  daxldor deb tushunmoq lozim. 

Standartlashtirish  har  qanday  ob’ektning  muayyan  jihatlari  (xususiyatlari) 

bilan  cheklanishi  mumkin.  Masalan,  oyoq  kiyimga  nisbatan  yondoshiladigan 

bo‘lsa, uning katta-kichikligi va pishiqligini alohida standartlashtirish mumkin. 

Standartlashtirish  ob’ekti  sifatida  xizmat-xalqqa  xizmat  qilishni  (xizmat 

shartlarini qo‘shib) va korxona hamda tashkilotlar uchun ishlab chiqarish xizmatini 

o‘z ichiga oladi. Standartlashtirishning boshqa ob’ektlari faoliyatining biriktirilgan 

sohalarida  O‘zbekiston  Respublikasi  Tabiatni  muhofaza  qilish  davlat  qo‘mitasi, 

Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi hamda Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan 

belgilanadi.