Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Standartlashtirish buyicha Skandinaviya davlatlari o‘rtasidagi tashkilot 

(INSTA).  Janubiy Osiyo mamlakatlarining xalkaro assosiasiyasi (ASEAN). 

 

Skandinaviya  davlatlari  urtasidagi  standartlashtirish  tashkiloti    1952  yilda 

tashkil etilgan. Bu tashkilotning a’zolari bulib Daniya, Norvegiya, Finlyandiya va 

Shvesiya xisoblanadi. Ushbu tashkilotlar uzlarining standartlashtirish buyicha miiliy 

organlari  xamda  standartlashtirish  masalalari  buyicha  shugullanidigan  bir  kator 

tashkilotlar  bilan  INSTA  tashkilotining  asosiy  xususiyati  shundan  iboratki,  bu 

tashkilot mintakaviy  umumskandinaviya standartlarini ishlab chikmaydi. Bu xolat 

shu bilan boglikki, ushbu mamlakatdlarda tashki savdo juda kuchli rivojlangan va 

ular uz faoliyatlarida xalkaro standartlardan foydalanishadi.  Masalan, Daniya 70 - 

yillar boshlarida milliy standartlarni ishlab chikishdan tulik voz kechdi va xalkaro 

normativ  xujjatlarga  utdi.  INSTA  tashkiloti  uzining  asosiy  vazifalari  sifatida 

kuyidagilarni  balgilab  olgan:  Skandinaviya  mamlakatlarining  muvofiklashtirilgan 

milliy  standartlarini  yaratish,  miiliy  me’yoriy  xujjatlardagi  texnik  talablarni 

ixchamlashtirish (unifikasiya), takrorlashga yul kuymaslik uchun standartlashtirish 

buyicha ishlar tugrisidagi axborotlar bilan ayirboshlashni tashkil etildi. ISO, MEK 

---

37 

 

va SEN tashkilotlari va boshka tashkilotlar bilanmuvofiklashtirilgan siyosatni olib 

borish. 

 

Standartlarni muvofiklashtirishda INSTA mutaxassislari «4F» foydasiga amal 

kilinadi: 

1.  Forbruker (iste’molchi); 

2.  Fabrikant (ishlab chikaruvchi); 

3.  Forskrifter (xavfsizlik); 

4.  Forsksning (tadkikot natijalari). 

 

INSTA  ga  a’zo  bulgan  mamlakatlarda  me’yoriy  xujjatlarning  ishlab 

chikarishning  asosi  sifatida  ISO  va  MEK,  SEN  va  SENELEK  tashkilotlarining 

me’yoriy xujjatlari asos kilib olinadi. Ishlab chikilgan me’yoriy xujjatlar INSTA ga 

a’zo bulgan barcha mamlakatlarda ma’kullangandan keyin milliy me’yoriy xujjatlar 

sifatida  kabul  kilinadi. INSTA  tashkiloti  uz  faoliyatining  asosiy  yunalishi  sifatida 

Skandinaviya  mamlakatlari  orasida  uzaro  tushunishni  ustivor  yunalish  deb 

xisoblaydi.  INSTA  ga  a’zo  bulgan  mamlakatlarda  uzaro  axborot  ayirboshlashda 

uygunlashgan stnadartlar kataloglari tashkil kilinadi. INSTA mamlakatlarida milliy 

standartlarni uygunlashtirish buyicha kuyidagi yunalishlar ustuvor yunalishlar deb 

xisoblanadi:  mashinasozlik  va  stanoksozlik,  ish  urishlarining  xavfsizligi, 

foydalanish buyicha ishonchlilik, yonginga karshi vositalarning xavfsizligi.