Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

PESTIK–PISTILLA- (hovoncha dastasi) 
ham chinnidan tayyorlanadi. Chinni qattiqligi
yetarli darajadagi jism bo‘lsa, mo‘rt hisoblanadi. Ezishga boshqa moddalarga nisbatan chidamli 
hisoblanadi. Shuning uchun u dorixona hovonchalari tayyorlashda asosiy xom ashyo hisoblanadi. 
Hovonchada modda dasta va qo‘l yordamida maydalanadi, bunda tirsak va elka kuchlari 
ishlatilmasligi lozim. Zaharli va shilliq pardalarga ta'sir ko‘rsatuvchi moddalarni maydalash 
uchun usti yopiladigan hovonchalar ishlatiladi. Bu birinchidan moddaning yo‘qolishini 
kamaytirsa, ikkinchidan ishlayotgan ishchini muhofaza qiladi.

---

2-rasm. Hovonchalar
1 — qadimgi grek hovonchasi; 2 —agat hovoncha; 3,7 — cho‘yan hovoncha; 4 —
toshdan yasalgan hovoncha; 5 — chinni hovoncha; 6 — emulsiya tayyorlash uchun chinni 
hovoncha; 8 — shisha hovoncha; 9 — yassi dastali maydalash moslamasi; 10 — usti yopik
hovoncha.
Hovonchadan foydalanishni osonlashtirish maqsadida uni stol ustida tutib turuvchi 
qurilmalar mavjud. Bularga misol tariqasida rezina g‘ildirak ko‘rinishidagi stol ustiga 
mahkamlash uchun mo‘ljallangan qurilmani ko‘rsatish mumkin.
Elaki dorilarni ko‘p miqdorda tayyorlaganda, ya'ni dorixonada oldindan tayyorlanib 
qo‘yiladigan dorixona tayyorlanmalari texnologiyasida mexanik hovonchalar ishlatiladi .
Bunday hovonchalarning dastasi mexanik aylantirgich — "qo‘l"ga ulangan bo‘lib, asosan 
katta o‘lchamdagi hovonchalarga (diametri 300 — 400 mm) mo‘ljallangan. Hovoncha o‘rnida 
ishlatish uchun kichik hajmli dori maydalaydigan apparatlar ham tavsiya qilingan bo‘lib, ulardan 
biri M. X. Islamgulov apparatidir (1.5.-rasm).

---

3-rasm. Islamgulov apparati 
1
Maydalangan kukunni yana apparat qopqog‘iga to‘kib (agdarib), ichidagi kukun qopqoqqa 
o‘tqaziladi. Uni ochib ichidan maydalangan, aralashtirilgan kukun olinadi. (1.6.-rasm).