Sayali sadiqova

ivərdi 
bu zəman. 
 
Tərk qıldı bu fəna külxanını,
Baqi gülzarə 
ivərdi
 canını. 
"İvərmək" feili eyni mənada "Dastani-Əhməd Həramı"də 
işlənmişdir ("evərmək" şəklində transkripsiya edilmişdir). Bu 
sözə Əhmədinin "Əsrarnamə" tərcüməsində də rast gəlirik. Seyf 
Sərainin "Gülüstan" tərcüməsində "ivərmək" sözünün daha əski 
forması olan "iyə bermək” feilinin işləndiyini qeyd edən profes-
sor Əmir Nəcibin fikrincə, bu söz iki tərkib hissədən: "iyə" (yi-
yə) ismindən və "bermək" (vermək feilindən ibarətdir. “İvər-
mək” sözü V.Radlovun lüğətində eyni mənada "əvətmək" və 
"əvərtmək" və "yibərmək" şəkillərində qeydə alınmışdır. 
 
Kəzin 
- dəfə, kərə: 
 
Çünki başı oldı cismindən cüda,
Üç 
kəzin
 seyr eylədi meydan ara. 
1
Rüstəmov R. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində feil. Bakı, 1965, səh.30 

---

211 
"Kəzin" sözü "kəz" şəklində "Kitab əl-idrak" da, “Ət-töh-
fə"də
1
, eləcə də orta əsrlər Azərbaycan yazılı abidələrinin ço-
xunda eyni mənada işlənmişdir. 
 
Köşk
 - qəsr, imarət, saray
: 
 
Vardurur hər şəhr içində biqüsur,
Yenə yetmiş miŋ dəxi 
köşkü
 qüsur. 
Öncə qeyd edək ki, bu nümunədə "köşk" sözü ilə yanaşı, 
onun ərəbcə sinonimi olan "qüsur" (qəsrlər, saraylar) sözü də 
qoşa işlənmişdir."Köşk" sözünə eyni mənada həm qədim türk 
mətnlərində, həm də orta yüzilliklərə aid Azərbaycan yazılı abi-
dələrində rast gəlirik. Çağdaş ədəbi dilimizdə bu söz "köşk", 
"budka" mənalarında işlənir. 
 
Qat
 - yan, qabaq, qarşı: 
 
Çünki gördi, qəmçi urdı atına,
Ta ki baxubən gəldi anıŋ 
qatına
. 
“Qat”sözü eyni mənada istər qədim türk mətnlərində , istər-
sə də Azərbaycan yazılı abidələrində və türkdilli mətnlərdə bol-
bol işlənmişdir.