209 Keywords: values, interethnic, ethnicity, inter-ethnicity, national centers,
principles of democracy, historical roots, universal.
KIRISH Qadriyatlar deganda biz narsa va voqealar, jamiyat moddiy va ma’naviy
boyliklarning ahamiyatini ifodalash uchun qo’llaniladigan tushuncha. Milliy-ma’naviy
qadriyatlar – “milliylik” “ma’naviyat” va “qadriyat” tushunchalari kesishgan nuqtada
jamlashgan ijtimoiy xodisalarni o’z ichiga oladi. Deylik ayrim millatlar tarixiy
taraqqiyot davomida ishlab chiqarishning ma’lum sahasida yuksak layoqatni
shakllantirgan tarbiya, tafakkurning ta’siri yo’nalishiga e’tibor beradi. Milliy
xarakterida, hayotga, ijtimoiy hodisalarga munosabatida o’ziga xosliklari bor. Axloqiy,
huquqiy, siyosiy madaniyat sohalaridagi xattiharakatlarda ham ma’lum ijobiy tafovutlar
uchraydi. Bunga o’xshash rangbaranglik nafaqat boyligimiz, balki taraqqiyotimiz
sur’atini tezlashtiruvchi omil bo’lishi mumkin.
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA Jahon keng, dunyoda mamlakat ko’p, lekin bu olamda betakror ona yurtimiz,
O’zbekistonimiz yakka-yu yagonadir. O’zbekiston deb atalmish yurtning yagonaligi
uning betakror tabiati, boy tarixi, mehnatkash insonlari bilan bir qatorda bu zaminda
turli millat va elat vakillarining yagona oila farzandlaridek yashashlarida namoyon
bo’lmoqda. Bunday ahillik, do’stlik va hamkorlik o’zining chuqur tarixiy ildizlariga va
asosiga ham ega. Adolatli milliy siyosat olib borilganida ko’p millatlilik maqsadimiz
yagonaligini, taqdirimiz birligini, hamjihatlik zarurligini tushunishta yordam beradi,
umuminsoniy g’oyalarning ustuvor bo’lishini, shaxsiy manfaatlarni to’g’ri anglab
olishni osonlashtiradi. Aksincha, milliy munosabatlarga ziyraklik va noziklik bilan
yondashmaslik umummilliy tamoyillarga biroz e’tiborsizlik ham tinchlik va
barqarorlikka salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin. Xususan, qomusimizning 18-moddasida
barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo’lib, jinsi, irqi, millati, dini,
ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeidan qat’iy nazar, qonun
oldida tengdir»1, - degan qoida ana shu bag’rikenglikning zamonaviy siyosiy-huquqiy
ifodasidir. Birinchi prezidentimiz I.A.Karimov shunday yozadi: "Ayni chog’da
insoniyat tarixida buning aksini, ya’ni ko’p elatli davlatlardagi millatlararo
munosabatlarda uyg’unlikning yo’qligi, butunbutun xalqlar va mamlakatlarni ancha
orqaga uloqtirib tashlagan ijtimoiysiyosiy falokatlarga olib borganini ko’rsatuvchi
misollar ham oz emas. Zero, ko’p elatlilik nafaqat ayrim mamlakatlarning, balki
butunbutun mintaqalarning ham ichki siyosiy barqarorligi va milliy xavfsizligiga putur
yetkazuvchi bosh omilga aylangan"