Scientific progress



Yüklə 439,67 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/5
tarix20.04.2022
ölçüsü439,67 Kb.
#55844
  1   2   3   4   5
xiva-xonligining-buxoro-va-qo-qon-xonligi-bilan-olib-borgan-o-zaro-savdo-aloqalarining-mahalliy-manbalarda-yoritilishi



SCIENTIFIC PROGRESS

 

VOLUME 3 ǀ ISSUE 2 ǀ 2022 



ISSN: 2181-1601

 

 



Uzbekistan  

                            



www.scientificprogress.uz

 

 



Page 209

 

 



XIVA XONLIGINING BUXORO VA QO’QON XONLIGI BILAN OLIB 

BORGAN O’ZARO SAVDO ALOQALARINING MAHALLIY MANBALARDA 

YORITILISHI 

 

Hayitmurod Abdujabbor o’g’li G’aybullayev 

Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti magistranti 



 

ANNOTATSIYA 

Maqolada  Xiva  xonligini  XVIII  asr  oxiri  XIX  asr  boshlarida  Buxoro  va  Qo'qon 

xonliklari bilan olib borgan o'zaro aloqlari haqida ma'lumot berilgan. 

Kalit so'zlar: Xiva xonligi, Qo'qon xonligi, Rossiya, diplomatik aloqa, Abulg'oziy, 

Munis, Ogahiy, Qo'ng'irot va boshqalar. 

 

XVII  –  XIX  asr va XX  asr boshlarida  Xorazmda  yozilgan tarixiy  asarlarda  Xiva 



xonligining  Buxoro,  Qo’qon  xonliklari,  Rossiya  va  boshqa  mamlakatlar  bilan  bo’lgan 

diplomatik munosabatlari tarixiga doir ma'lumotlarni ham ko–p uchratamiz. 

Abulg’oziy,  Munis,  Ogahiy  va  Bayoniyning  mazkur  tarixiy  asarlarida  XVII  - 

XVIII  asr  diplomatik  munosabatlar  tarixiga  oid  ba'zi  ma'lumotlar  keltirilsa-da,  Xivada 

Qo’ng’irot  sulolasi  hukmronlik  qilgan  davrdan  boshlab  bo’lgan  tarixiy  voqealar, 

shuningdek,  diplomatik  munosabatlar  esa  batafsil  bayon  etiladi.  Xiva  va  Buxoro 

xonliklari  o’rtasida  davom  etib  kelayotgan  diplomatik  aloqa  Eltuzarxonning  vafotidan 

so’ng ma'lum vaqt uzilib qolgan edi. 

Buxoro  xonligi  bilan  Xiva  xonligi  o’rtasida  ma’lum  vaqt  to’xtab  qolgan  bu 

diplomatik munosabat 1226 (1811-1812) yili Amir Haydar o’g’lining to’yi munosabati 

bilan  Xorazmga  Muhammad  Rahimxon  I  oldiga  O’roqboy  Jo’ra  oqosi  va  Avaz 

Muhammad yasavulboshini elchi qilib yuborishi bilan tiklangan edi. Xorazmga elchilar 

kelgan  vaqtda  Muhammad  Rahimxon  I  Arol  ustiga  yurish  qilgan  bo–lib,  u  yerda  edi. 

Qutluq  Murod  inoq Yormuhammadbek  orqali Buxoro  amirining  nomasini  Muhammad 

Rahimxonga yuboradi. Bu kelgan elchilarga Hasan Murod otaliqni va Qandum sardorni 

qo–shib, Buxoroga yuboriladi

1

. Buxorodan bular bilan birgalikda  Yaqub  Qo’rchi  begi 



va  Gul  yasavul  Xivaga  elchi  bo–lib  keladilar.  Xivadan  esa  Berdi  inoq  elchi  bo–lib, 

bular  bilan  birgalikda  Buxoroga  boradi.  Takalar  masalasi  bo’yicha  amir  bilan  suhbat 

qiladi. So’ngra u bilan Xivaga Musoxo’ja O’roq va Muhammad Jo’ra oqosi elchi bo’lib 

keladilar

2



Shahzoda  Vali  1812  yili  Xiva  xonligiga  o’z  elchisini  yuboradi.  Shuningdek,  shu 



yili  O’rta  Yuz  qozoqning  hokimi  Omonboy  biyning  inisi  Qurbonboy  ham  Xorazmga 

elchi  bo’lib  kelgan  edi.  Shu  yili,  ya'ni  1812  yil  Mashhadga  Shahzoda  Vali  huzuriga 

                                                           

1

 Мунис ва Огаҳий. Фирдавс ул- иқбол. Мазкур қўлёзма фонди. Инв. No 5364/. 160-161 бб. 



2

 Шу асар. Инв. No 5364/. 168 б – варақ.

 



SCIENTIFIC PROGRESS

 

VOLUME 3 ǀ ISSUE 2 ǀ 2022 



ISSN: 2181-1601

 

 



Uzbekistan  

                            




Yüklə 439,67 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin