ŞƏhla məHƏMMƏd qizi rzayeva leyla zakir qizi əLİyeva

Pyer 
Buagilber
1646-cı ildə Raunda zadəgan ailəsində anadan ol-
muşdur. Onun siyasi və iqtisadi baxışları "XIV Lüdovikin kral-
lığı dövründə Fransa haqqında təvsilat", "Fransanın pərakəndə 
ticarəti", "Sərvətin, pulun və verginin təbiəti haqqında düşün-
cələr" əsərlərində öz əksini tapmışdır. 
P.Buagilber də Petti kimi iqtisadi qanunauyğunluqları 
tədavüldə deyil, istehsalda axtarır. O, azad ticarət siyasətinə 
tərəfdar kimi dövlətin iqtisadi həyata qarışmasının əleyhinə çı-
xış edir və xırda burjua mövqeyindən azad sahibkarlığı müda-
fiə edirdi.
Əmək-dəyər nəzəriyyəsinin banisi Fransada P.Buagilber-
dir. O bazar qiymətlərinin arxasında "həqiqi", yaxud "ədalətli" 
dəyər axtarırdı, bunun kəmiyyətini əmək məsrəfi ilə müəyyən 
edirdi. 
P.Buagilber tərəfindən qiymətlər qanununun, yəni mahiy-
yət etibarilə dəyər qanununun xalq təsərrüfatının proporsional-
lığının ifadəsi kimi başa düşülməsi iqtisadi fikir tarixində tama-
milə yeni fikir idi. P.Buagilberin fikrincə "optimal qiymətlər" 
rəqabət azadlığı şəraitində kortəbii surətdə təşəkkül tapacaqdır. 

---

83 
P.Buagilber dövlətin iqtisadi funksiyalarını inkar etmirdi. 
O, belə güman edurdi ki, dövlət, xüsusilə də məqsədəuyğun 
vergi siyasətini tətbiq etməklə ölkədə təklif və tələbin yüksək 
səviyyəsinə kömək edə bilər. 
P.Buagilber "böhranları" təsərrüfatın daxili qanunauyğun-
luqlarından daha çox dövlət siyasətində səhvlərlə əlaqələndi-
rirdi. Onun konsepsiyası nəticə etibarilə azad rəqabət şəraitində 
böhranların mümkün olması ideyasından ibarətdir. 
 
Fiziokratizm 
 
Fiziokratlar (yun. physis - təbiət, kratos - hakimiyyət) 
- 
XVIII əsrdə yaranmış iqtisadi təlim olmaqla, başlıca ideyasını 
təbii ahəngdən qaynaqlanan liberalizm təşkil edir. Onlar sərvə-
tin mənbəyi olaraq əkinçilikdə sərf olunan əməyi qəbul edir-
dilər. Görkəmli nümayəndələri