Təyini: Əsas və ya “doldurulma” – çox da intensiv mənimsənilməyən ərazilərdir (yaşayış və sənaye rayonları, rekreasiya zonaları və meşə yaşıllıq masivvləri, tikilmiş ərazilər). Karkas bu ərazilərin sərf olunması (doldurulması) hesabına inkişaf edir.
|
|
|
Şəhərsalma karkası
|
Nəqliyyat karkası
|
Ekoloji karkas
|
Şək.40. Novosibirskin inkişafı üzrə təkliflər, Q.N.Tumanik, 2007
Şəhərsalma sisteminin üç prinsipcə fərqli tipini ayırmaq olar (aqlomerasiya səviyyəsi):
Təyini: Aqlomerasiya – şəhər funksiyalarının yüksək dərəcəli inteqrasiyası, ərazilərin fasiləsiz mənimsənilməsi və nəqliyyat-kommunikasiya şəbəkəsinin sıxlığı ilə xarakterizə olunur (şək.41).
Bir qayda olaraq aqlomerasiyalar iri tarixi şəhər-mərkəzin əsasında formalaşır (Bakı, Moskva, London, Paris).
Şək.41
Şəhər mərkəzinə yaxın rayonların əsas struktur karkası formalaşır. Forması-sentrikdir. (ulduzşəkilli, barmaqşəkilli, buynuzlu sprut (dəniz heyvanı) şəkilli və s. olur). Bir qayda olaraq aqlomerasiya ayrılır:
-
aqlomerasiyanın nüvəsi (özəyi) – mərkəzdən 1 saat nəqliyyat məsafəsində olan ərazilər.
-
Aqlomerasiyanın xarici zonası – mərkəzdən 2 saat nəqliyyat məsafəsində olan ərazilər (şək.42).
Aqlomerasiyaların sərhədləri çərçivəsində mərkəzdən uzaqlaşma dərəcəsinə - hərəkət intensivliyinin azalmasına görə intensiv rəqsi miqrasiya müşahidə olunur.
Şək.42. Novosibirski aqlomerasiyası, nəqliyyat mümkünlüyü sərhədləri.
Aqlomerasiyalar monosentrik və polisentrik olur
Dostları ilə paylaş: |
