Səlahəddin Xəlilov

Azərbaycanda elm və onun aktual problemləri 
 
 
- 132 -
Ali təhsildən sonrakı təhsil və gənclərin elmi  
tədqiqata cəlb olunması 
 
Gənclərimizi  elmə,  mədəniyyətə 
daha  da  çox  cəlb  etmək  lazımdır. 
Gənclərimizdə elmi-tədqiqat işlərinə 
həvəs oyatmaq lazımdır. 
Heydər Əliyev 
 
Azərbaycan  elminin  perspektivləri  müasir 
gəncliyin  elmi-tədqiqat  işinə  necə  cəlb  olunmasın-
dan,  onlar  üçün  müvafiq  elmi  mühit  yaradılmasın-
dan asılıdır. 
Üstün  elmi-tədqiqat  istiqamətlərinin  düzgün 
seçilməsi,  tələbə,  aspirant  və  gənc  alimlərin  intel-
lektual  potensialının  ölkəmiz  üçün  gərəkli  olan 
problemlərə  yönəldilməsi  elm  təşkilatçılarının,  el-
mi-tədqiqat  institutları  və  ali  məktəb  rəhbərlərinin 
başlıca vəzifələrindən biridir. 
Yaxın  keçmişdə  kommunist  ideologiyası  cə-
miyyətşünaslıq  sahəsindəki  tədqiqatları  məhdudlaş-
dırdığından,  cəmiyyətin  obyektiv  tədqiqinə  yol 
verilmədiyindən  bütün  intellektual  potensial  əsasən 
təbiət  elmləri  və  riyaziyyata  yönəldilirdi.  Ona  görə 
də,  cəmiyyətin,  iqtisadiyyatın,  təsərrüfatın  elmi 
əsaslarla  idarə  olunması,  menecmentin,  tədbiqi  so-
siologiyanın  bir  elm  kimi  təşəkkül  tapması  ancaq 
kapitalist  ölkələrinə  xas  bir  hadisə  idi.  İndi  ictimai 
elmlərin  həqiqi  bir  elm  kimi  inkişafı  üçün  meydan 

---

Elm və təhsil 
 
 
- 133 -
açılmışdır.  Həm  də  milli  dövlət  quruculuğu  bu  sa-
hədəki  tədqiqatların  aktuallığını  daha  da  artırır  və 
intellektual  potensialın  daha  çox  bu  sahəyə  yönəl-
dilməsini tələb edir. 
Hər hansı bir dövlət beynəlxalq miqyasda yal-
nız  o  zaman  özünü  müstəqil  hiss  edə  bilər,  öz  mə-
nafeyini  müdafiə  edə  bilər  ki,  mövcud  geopolitik 
kontekstdə  onun  yeri  dəqiq  surətdə  araşdırılmış  ol-
sun,  bu  sahədə  ciddi  fəlsəfi,  siyasi,  iqtisadi  təd-
qiqatlar  aparılmış  olsun,  bir  sözlə,  praktik  fəaliyyət 
elmi  zəmində  aparılsın.  Lakin  təəssüf  ki,  ictimai 
elmlər  sahəsində  Azərbaycanda  ciddi  bir  dönüm 
hələ də hiss olunmur.  
Bu  gün  Azərbaycan  beynəlxalq  siyasət  are-
nasına  inamla  çıxa  bilirsə,  özünəməxsus  siyasi 
mövqeyi və nüfuzu varsa, bunlar hamısı ancaq onun 
rəhbərinin şəxsi nüfuzu, beynəlxalq siyasi təcrübəsi 
və  böyük  intellektual  potensialı  sayəsində  mümkün 
olur.  Lakin  cəmiyyətin  bütün  pillələrdə,  ayrı-ayrı 
müəssisə və təşkilatlardan başlamış ümumölkə miq-
yasına qədər elmi əsaslarla təşkili və idarə olunması 
üçün müasir Azərbaycan cəmiyyətşünaslığının yara-
dılmasına  böyük  ehtiyac  vardır  və  bu  işə  heç  şüb-
həsiz,  marksist-leninçi  ictimai-siyasi  fikrin  təsirin-
dən  azad  olan  gənc  cəmiyyətşünas  alimlərin  cəlb 
edilməsi tələb olunur. 
Bu gün cəmiyyətin öyrənilməsi sahəsində res-
publika  alimlərinin  tutduğu  passiv  mövqe,  ictimai 

---