Sellyuloza — sunʼiy ravishda olib boʻlmaydigan tabiiy mahsulotlardan biri. Biz undan turli sohalarda foydalanamiz. Odam quruq, hatto nami qolmagan oʻsimlikdan ham sellyuloza oladi. Masalan, yovvoyi paxta — kiyim ishlab chiqarishda odam foydalanadigan tabiiy sellyulozaning eng sof shakllaridan biri.
Sellyuloza — sunʼiy ravishda olib boʻlmaydigan tabiiy mahsulotlardan biri. Biz undan turli sohalarda foydalanamiz. Odam quruq, hatto nami qolmagan oʻsimlikdan ham sellyuloza oladi. Masalan, yovvoyi paxta — kiyim ishlab chiqarishda odam foydalanadigan tabiiy sellyulozaning eng sof shakllaridan biri.
Sellyuloza inson oziq-ovqat sifatida foydalanadigan koʻkat, selderey kabi o‘simliklar, shuningdek, kepakli mahsulotlar tarkibida bor. Inson tanasi sellyulozani hazm qila olmaydi, ammo undan parhezda “dagʻal ozuqa” sifatida foydalanishi mumkin. Qoʻy va tuya kabi ayrim hayvonlar oshqozonida sellyulozani hazm qila oladigan bakteriyalar mavjud.
Sellyuloza qimmatbaho xomashyo boʻlib, odam undan turli xil mahsulotlar oladi. Tarkibi 99,8 foiz sellyulozadan tashkil topgan paxta esa sellyuloza tolasidan nimalar ishlab chiqarish mumkinligini ko‘rsatuvchi ajoyib namuna. Agar paxtaga azot va sulfat kislota aralashmasi bilan ishlov berilsa, biz portlovchi modda boʻlgan piroksilinga ega boʻlamiz.
Turli xil kimyoviy ishlovlar bilan sellyulozadan boshqa mahsulotlar ham olish mumkin. Masalan, fototasma uchun asos, lok (buyumlarni yaltiratish, pardozlash uchun ishlatiladigan suyuqlik) uchun qoʻshimchalar, mato, sellofan va boshqa plastik materiallar ishlab chiqarish uchun viskoza (sellyulozadan maxsus yoʻl bilan olinadigan yopishqoq modda va undan tayyorlangan sunʼiy ipak) tolalari shular jumlasidandir. Sellyuloza qogʻoz ishlab chiqarishda ham keng qoʻllanadi.
Turli xil kimyoviy ishlovlar bilan sellyulozadan boshqa mahsulotlar ham olish mumkin. Masalan, fototasma uchun asos, lok (buyumlarni yaltiratish, pardozlash uchun ishlatiladigan suyuqlik) uchun qoʻshimchalar, mato, sellofan va boshqa plastik materiallar ishlab chiqarish uchun viskoza (sellyulozadan maxsus yoʻl bilan olinadigan yopishqoq modda va undan tayyorlangan sunʼiy ipak) tolalari shular jumlasidandir. Sellyuloza qogʻoz ishlab chiqarishda ham keng qoʻllanadi.
