SəRBƏst iŞ №1 HƏyat fəALİYYƏTİNİn təHLÜKƏSİZLİYİNİn nəZƏRİ Əsaslari

HFT-in nəzəri əsasları

HFT-in ekoloji əsasları

İstehsalat şəraitində HFT

Fövqəladə vəziyyət şəraitində HFT

Təhlükə – müəyyən şəraitdə insanın sağlamlığına bila­vasitə, yaxud dolayı yolla zərər gətirə bilən hadisələr, proseslər, obyektlər düşünülür. Təhlükələri xarakterizə edən əlamətlərin miqdarı təhlilin məqsədindən asılı olaraq azaldılıb və yaxud çoxaldıla bilər. Təhlükə enerjiyə, kimyəvi və bioloji aktiv elementlərə, həmçinin insanın həyat fəaliyyətinin şəraitinə uyğun gəlməyən xarakterik cəhətlərə malik bütün sistemləri özündə cəmləşdirir.

Təhlükələrin taksonomiyası- Taksonomiya mürəkkəb hadi­sələrin, anlayışların, obyekt­lərin sistemləşdirilməsi və təsni­fatı ilə məşğul olan elm sahə­sidir. Təhlükə mürəkkəb, çox əlamətli an­layış olduğundan onların taksonomiyası, yəni sistemləşdirilməsi və təsnifatı təhlükələrin təbiətini dərindən anlamağa və təhlükəsiz fəaliyyət sahəsində elmi biliklərin təşkilinə imkan yaradır.Təhlükələr yaranma mənşələrinə görə təbii, texniki, antro­pogen, ekoloji və qarışıq olurlar. Təhlükələr rəsmi stan­dartlara görə fiziki, kimyəvi, bioloji və psixofizioloji növlərinə bölünürlər. Mənfi nəticələrin meydana çıxması vaxtına görə təhlükələr impuls və kumulyativ tipli olurlar.

Məkanına görə təhlükələr litosfera, hidrosfera, atmosfera və kosmosla bağlı olurlar. Yekunlarına görə təhlükələr yor­ğunluq, xəstələnmə, zədəalma, qəza, yanğın, hündürlükdən yıxılma kimi nəticələri ilə qurtaran növlərinə bölünürlər.

Dəyən ziyana görə təhlükələr sosial, texniki, ekoloji və s. olurlar.

Təhlükələrin baş vermə sahələri: məişət, idman, yol-nəq­liy­yat, istehsalat, hərbi və başqalarıQuruluşuna görə təhlükələr sadə və mürəkkəb olurlar.İnsana təsir xarakterinə görə təhlükələri aktiv və passiv növlərə bölmək olarlar.

İnsanla əlaqədar və onun vasitəsilə enerji hesabına aktiv­ləşən təhlükələr passiv təhlükələr adlanır. Məsələn, tərpən­mə­yən iti elementlər, insan hərəkət etdikdə səthin qeyri hamarlığı, eniş və yoxuşlar, toxunan səthlərdə sür­tün­mənin azlığı və başqaları passiv təhlükələrə misal ola bilər.