SəRBƏst iŞ Tələbə: Kamal Qədirli,Elmir Abdullayev,Şaiq Əhmədli İxtisas

Təchizat zəncirinin məlumatlarına əsaslanan təhlil: Üçüncü məqsəd; Xüsusilə qlobal təchizat zəncirini nəzərə alaraq məlumatların təhlilidir. Əlavə olaraq; İnformasiya sistemindən məhsulların ən yaxşı səmərəliliklə istehsalı, saxlanması və paylanması, başqa sözlə, tədarük zəncirini ən yaxşı şəkildə idarə etmək üçün lazım olan üsulu tapmaq üçün istifadə edilməlidir. Bu, müştəri sifarişlərinin qəbulu kimi əməliyyat qərarlarından tutmuş növbəti 3 ayda hansı məhsulların hansı anbarda saxlanacağına və ya istehsal planının nə olacağına dair taktiki qərarlara və bu qərarlardan tutmuş harada olacağına dair strateji qərarlara qədər müxtəlif səviyyələrdə qərarlar qəbul etməyi tələb edir.

Təchizat zəncirinin üzvləri ilə əməkdaşlıq

Təchizat zəncirinin üzvləri ilə əməkdaşlıq şirkətin uğurunun əsas amillərindən biridir. Təchizat zəncirinin idarə edilməsində mühüm məqsəd qlobal optimallaşdırma ilə ardıcıl proseslərin yaradılmasıdır. Buna nail olmaq təkcə mürəkkəb informasiya texnologiyaları sistemlərinin uyğunlaşdırılmasını deyil, eyni zamanda biznes proseslərinin inteqrasiyasını tələb edir. Şirkətin təchizat zəncirinin rolundan asılı olaraq, şirkət ya öz müştərisinin satınalma sistemi ilə inteqrasiya etməli, ya da öz təchizatçılarını öz sisteminə qoşmalı və ya əməkdaşlıq platformasına və ya hər ikisinə ehtiyac duya bilər.
Kamal Qədirli

Sizcə, təchizat zəncirinin idarə edilməsi informasiya texnologiyalarından istifadə baxımından hansı məqsədləri nəzərə almalıdır?

• 
  Müəssisə Resurslarının Planlaşdırılması (MRP)
  

Müəssisə Resurslarının Planlaşdırılması müəssisənin bütün funksiyalarının inteqrasiya olunmuş şəkildə işləməsinə imkan verən və kritik resursların idarə edilməsinə və təhlilinə imkan verən informasiya sistemidir. Qloballaşmanın təbii nəticəsi olaraq, müxtəlif coğrafi regionlarda biznes fəaliyyətinin səpələnmiş verilənlər bazaları və qlobal inteqrasiya vasitəsilə idarə edilməsi əhəmiyyət qazanmış və MRP yetkinlik dövrünə qədəm qoymuşdur. MRP şirkətlər arasında qlobal informasiya inteqrasiyasını həyata keçirən vahid proqram strategiyasıdır.
Müştəri tələbinin keyfiyyət və kəmiyyət baxımından daim dəyişdiyi və bu dəyişikliyi proqnozlaşdırmağın nə qədər çətin olduğu məlum faktdır. Fəaliyyətlərin bu dəyişikliyə uyğun hərəkət edə bilməsinin yolu MRP yanaşmasından keçir. Strateji planlaşdırma araşdırmaları ilə müəyyən edilmiş məqsəd və hədəflərə, eləcə də istehsal və paylama resurslarının tutum və xüsusiyyətlərinə diqqət yetirməklə fəaliyyətləri dəyişikliyə həssas etmək yalnız MRP yanaşması ilə mümkündür. MRP-nin başqa bir xüsusiyyəti, coğrafi cəhətdən müxtəlif bölgələrdə (yerli və xarici) yerləşən müəssisənin fabriklərinin, onların təchizatçı şirkətlərinin və paylama mərkəzlərinin (anbar) resurslarının əlaqələndirilmiş şəkildə planlaşdırılmasıdır. Bu çərçivədə hansı müştərinin sifarişi hansı paylama mərkəzindən , hansı müəssədə qarşılanmalıdır və ya hansı müəssədə istehsal olunmalıdır , bütün fabriklərin avadanlıq və xidmət ehtiyaclarının harada qarşılanacağının , müəssənin əlində olan maşın, material, işçi qüvvəsi, enerji, məlumat və s. İstehsal və paylama ehtiyatlarının koordinasiyalı və birgə şəkildə necə istifadə oluna biləcəyi müəyyən edilir. Başqa sözlə desək, müştərinin sifarişini ən qısa zamanda istənilən keyfiyyət və maya dəyəri ilə ödəmək üçün bütün əlaqədə olan müəssisələrin paylama, istehsal və təchizat resurslarının imkanları və xüsusiyyətləri eyni zamanda nəzərə alınır.
MRP fabriklər əsasında çeviklik prinsipinə uyğun olaraq fabriklər arasında inteqrasiyanı həyata keçirən sistemdir. Məqsəd müəssisənin əsas strategiyalarına uyğun olaraq fabriklər arasında koordinasiya və inteqrasiyanı əsas məqsədlər əsasında təmin etməkdir. Mərkəzləşmə dərəcəsini müxtəlif ölçülərdə nəzərdən keçirmək olar. Məsələn, bütün fabriklərin uzunmüddətli satınalma müqavilələrimərkəzdən hazırlanacağını və ya fabriklərin özləri edəcəyini proqnozlaşdırmaq olar. Bununla belə, tələbin fabriklərə yönəldilməsi, fabriklər arasında daşınma, performans təhlili və maliyyə konsolidasiya edilməli olan fəaliyyətlərdir. Nəticədə MRP; Müştəri tələblərini ən uyğun şəkildə qarşılamaq üçün müxtəlif coğrafi bölgələrdə tədarük, istehsal, paylama və maliyyə resurslarını ən təsirli və səmərəli şəkildə planlaşdırmaq, əlaqələndirmək və nəzarət etmək funksiyalarına malik bir proqram sistemidir. Müəssisənin strateji məqsəd və vəzifələri. Müəssisə resurslarının planlaşdırılmasının faydalarını aşağıdakı kimi ümumiləşdirmək olar:
1. Azaldılmış xərclər
2. Funksional inteqrasiya
3. Daha sadə kompüter və rabitə sistemi
4.Müəssə fəaliyyətinə qlobal nəzarət
5. İstənilən vaxt istənilən nöqtədən bütün proqramlara giriş asanlığı
Müəssisə resurslarının planlaşdırılmasının modulluğu qurumlara öz ehtiyaclarına uyğun olaraq onlara uyğun olan komponentləri yığmağa, başqa sözlə desək, istənilən funksiyalardan istənilən vaxt istifadə etməyə imkan verir. Komponentlər bir-birindən asılı olmayaraq quraşdırıla bilsələr də, hamısı inteqrasiya edilmiş bir quruluşda öz funksiyalarını yerinə yetirirlər. Müəssisə resurslarının planlaşdırılması proqramında çoxlu və müxtəlif komponentlər olsa da, əsas komponentlər Şəkil 5.3-də göstərilmişdir.

•