Sərbəst iş№4 Tələbə: İxtisas

Azərbaycan Texniki Universiteti nəzdində Bakı Dövlət Rabitə və Nəqliyyat Kolleci

Sərbəst iş№4
Tələbə:
İxtisas: Rabitə qovşaqları və kommunikasiya sistemləri
Qrup: RQ310A
Kurs: lll
Müəllim:
Fənn: Elektrik ölçmələri və vasitələri
Mövzu: Siqnalın səviyyəsinin ölçülməsi, ölçü generatorları.

BAKU-2022

Siqnalın səviyyəsinin ölçülməsi:
Rabitə texnikasında gücün, gərginliyin və cərəyanın zəifləməsi və güclənməsi onların mütləq qiymətləri ilə deyil, nisbi qiymətləri ilə ifadə edilir. Nisbi qiymətlər dedikdə yuxarıdakı kəmiyyətlərin çıxış qiymətlərinin giriş qiymətlərinə olan nisbətinin loqarifmi başa düşülür. Buna siqnalın səviyyəsi deyilir. Siqnalın səviyyəsinin ölçü vahidləri onluq loqarifma ilə ölçüldükdə desibel, natural loqarifma ilə ölçüldükdə Neper ilə ifadə olunur. Bu vahidlər arasında aşağıdakı asılılıq vardır:
1 Np = 8,686 dB 1dB = 0,115 Np
Rabitə dövrələrində əsasən siqnalın mütləq sıfır, nisbi və ölçü səviyyəsindən istifadə olunur:
Mütləq sıfır səviyyəsi dedikdə kanalın başlanğıcına verilən gücün, gərginliyin və cərəyanın qiymətlərinin aşağıdakı kimi olması nəzərdə tutulur :
P₀ = 1mVt; U₀ = 0,775 V; I₀ = 1,29 m A
Səviyyə gücə, gərginliyə və cərəyana görə ola bilər:
p_güc = 10 lg P_X
p_gərg = dB
p_cər =
Burada P_x, U_x, I_x ölçülən gücün, gərginliyin və cərəyanın qiymətidir.
Səviyyənin qiyməti müsbət və mənfi ola bilər. Əgər ölçülən nöqtədə U_x , P_x , I_x qiymətləri U_x > U₀ ; P_x > P₀ ; I_x > I₀ olduqda səviyyə müsbət, əksinə U_x < U ; P_x < P₀ ; I_x < I₀ olduqda səviyyə mənfi olur.
Adətən rabitə texnikasında siqnalın səviyyəsini mütləq sıfır səviyyəsi ilə deyil, nisbi səviyyə ilə hesablayırlar. Nisbi səviyyə xəttin hər hansı bir nöqtəsində mütləq səviyyənin qiymətinin ( p₁ ) onun başlanğıc qiyməti ( p₀ ) ilə fərqinə deyilir: