31
DOLASIM SISTEMI ELEMANLARI:
K A N
Sivi olan kismi plazma ile sekilli olan elemanlar olan kan hucrelerinden meydana gelir. Plazma kan hucrelerini,
besin maddelerini ve daha bircok maddeyi barindirir. Hucreler baslica uc cesittir: Kirmizi kan hucreleri olan eritrositler,
ayni zamanda kana rengini de verir. Lokositler, beyaz kan hureleri olarak bilinir ve vucudun enfeksiyonlara karsi
savunmasini saglarlar; asker hucrelerdir. Trombositler ise, pihtilasmayi temin eden temel yapilardandir. Kanama
atardamarlarda ise, kan fiskirir tarzda (kalbin her pompalayisinda) akar ve O ‘den zengin oldugu icin rengi parlak-acik
kirmizidir. Toplardamar kanamalari ise devamli akma seklinde olup CO ‘den zengin olusu nedeniyle rengi de daha koyu-
mattir. Kopiller kanamalari ise, sizinti seklindedir.
K A L B:
Yetiskinde, kisinin yaklasik kendi yumrugu iriliginde, ici bolmelerden olusmus kastan yapili bir organdir. Atrium
(kulakcik) ve ventrikul (karincik) denen dort bolmesi vardir. Kalb, bir cift pompa gibi calisir. Kalbin sag tarafi
toplardamarlar yolu ile gelen kani atardamarlari ile akcigerlere pompalar ve CO2‘ den arindirilip O2‘ lendirilmesini saglar.
O2 ‘lenmis kan bu sefer akcigerden kalbin sol yanina gelir toplanir, oradan da buyuk atardamarlar arayiciligi ile (Aorta)
tum vucuda pompalanir. Kalbin odalari arasinda kanin donmesine mani olan, kanin bir yonde hareketini saglayan
kapaklar vardir. Bunlar, uyumlu olarak , kimi acilarak kimi kapanarak calisir ve dolasim idame ettirilir. Kalb kani dakikada
ortalama 60-80 defa pompalar. Boylece vucut kaninin tamami (5-6 lt.) 1 dk. icinde tum vucudu dolasmis olur. Kalb kasi
ozelligi olan bir dokudur. O2‘ sizlige hassasiyeti yuksektir. Kendini besleyen damarlarin tikanmasiyla daralmasi cok
tehlikeli olur. (Kalp krizi= kalb kasinin olmesi) calismasi istegimize bagli degildir; otonomdur.
Dostları ilə paylaş: