Servis faoliyatining mamlakat ijtimoiy -iqtisodiy hayotidagi ahamiyati. Reja

3. Servis faoliyatining mamlakat ijtimoiy -iqtisodiy hayotidagi ahamiyati.
XX asrni 60-70 yillarida rivojlangan davlatlarda yangi postindustrial jamiyatni sifatlari paydo bo’la boshladi. Uning dinamikasi industrial – ommaviy ishlab chiqarish bilan emas, balkim fanga boy informasiya - kompyuter texnologiyalari va servisni ijtimoiy va madaniy segmentlarida xizmatlar mavqyeini oshishi bilan belgilandi. Bunday jarayonlar fanda “informasion revolyusiya”, “iqtisodni servislashtirish” deb ifodalanadi.
Informatsion revolyusiya odamlar hayotida kompyuter texnikasi aloqani avtomatlashtirilgan tizimlarini kirib kelishi bilan bog’liq. Informatizasiya jamiyat rivojlanishini ijtimoiy, texnologik, iqtisodiy-siyosiy va madaniy mexanizmlarini integrasiyalashtiradi. Shunday qilib, informasion xarakterdagi yangi madaniy va ijtimoiy – gumanitar talablar shakllanishiga imkoniyatlar yuzaga keladi. Yangi informasiyani paydo bo’lishi va tarqalishi bilan bog’liq barcha narsalar rivojlangan davlatlar va jahon xo’jaligi iqtisodida servis – informasion ishlab chiqarish segmentini tashkil etdi.
Iqtisodiyotni servislashtirish boshqaruv faoliyati, informasiya ishlab chiqarish oqimlari va umuman olganda xizmat ko’rsatish ishchilarini madaniyat darajasi va professional sifati kabi sohalarni faol ravishda investisiyalash bilan bog’liq. Bu jarayon ilmiy-texnikaviy progress sur’atlarini o’sishi, iqtisodiy faoliyat doirasida foydani oshishi, xizmat ishlab chiqaruvchilarni kredit resurslariga bo’lgan talabini oshishi va umuman olganda, raqobatni chuqurlashishi bilan belgilanadi.
XX asrni oxirida rivojlangan davlatlarda xizmat sektorini ikkilamchi, sanoatga bo’ysingan va unga bog’liq degan tasavvurlar yengib o’tila boshlandi. Asr oxiriga borib G’arbiy Yevopa, Yaponiya davlatlarida bank, moliya, informasion boshqaruv va kompyuter ishlab chiqarish xizmatlari milliy va regional rivojlanishni yetakchi elementlari sifatida belgilandi.
Postindustrial iqtisodni farqli xususiyati nomoddiy mahsulot – xizmatlar ulushini, yakka buyurtmalar bo’yicha mahsulot ishlab chiqarilishini oshishidir. Ertangi kun jamiyatida xizmatlar va informasiyalar ishlab chiqarish tovar ishlab chiqarishdan ustun turishi olimlar tomonidan ta’kidlanmoqda. Bunday turdagi jarayonlarda bilim, ma’naviy boyliklar, umuman olganda informasiya ishlab chiqarish yetakchi ahamiyatga ega. Hozirgi kunda bunday ishlab chiqarish jarayonlarida buyurtmani talabga muvofiq bajarilishi haqidagi boshlang’ich ma’lumotlarni beruvchi hisoblanmish iste’molchilarni ishtirok etishi zarurligi oshib bormoqda. Aynan, o’zida ishlab chiqaruvchi va iste’molchini interaktiv munosabatini aks ettirgan ana shunday mahsulot yaqin kelajakdagi tovar – xizmatni eng farqli xususiyati hisoblanadi.
Yaratilayotgan mahsulot turlarini kengayishi, xizmat yoki tovarlarni yuqori foydaliligiga erishish ishlab chiqarishni oldingi maqsadini, ya’ni yuqori foydaga erishiщni saqlab turadi. Ammo, qanday bo’lmasin yuqori foyda olish tamoyili katta sarf harajatlar bilan kechishi sababli postindustrial jamiyat uchun juda xavfli hisoblanadi. Postindustrial jamiyatni vazifalari jamiyatni atrof-muhit bilan yaxshi munosabatlariga, odamlar aloqalari va o’zaro ta’sirlarida insonparvarlikni amal qilinishiga erishishga yo’naltirilgan bo’ladi.
Industrial rivojlanishni jiddiy qarama - qarshiliklari bilan insoniyat XX asrni oxirlarida yuzma-yuz to’qnash keldi. Rivojlangan davlatlar to’qnash kelgan muhim salbiy tendensiyalar quyidagilar hisoblanadi:

1.