Shahrisabz davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi pedagogik mahorat


- Mavzu: PЕDАGОGIK TЕХNIKА HАQIDA TUSHUNCHА, PЕDАGОGIK TЕХNIKАNI SHАKLLАNTIRISH USLUBLАRI



Yüklə 1,13 Mb.
səhifə33/154
tarix11.09.2023
ölçüsü1,13 Mb.
#142669
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   154
Pedagogik mahorat-Majmua-2023 (2)

7- Mavzu: PЕDАGОGIK TЕХNIKА HАQIDA TUSHUNCHА, PЕDАGОGIK TЕХNIKАNI SHАKLLАNTIRISH USLUBLАRI


Reja:

  1. Pedagogik texnika haqida tushuncha.

  2. Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari.

  3. O’qituvchining pedagogik texnikasini shakllantirish yo’llari.



Tayanch tushunchalar:
Pedagogik texnika; imo–ishora; ma’noli qarash; istehzoli tabassum; tarbiyalanuvchi ob’ekt; aktyorlik san’ati; integratsion usullar; ilg‘or va novator o‘qituvchilar; ma’naviy va estetik qiyofa; “Mehnat professiogrammasi”; kommunikativ malakalar; gnostik malakalar; pedagogik ijodkorlik; “Murabbiylik shartlari”; mimika; pantomimika; hissiy holat; o‘qituvchining anatomik–fiziologik xususiyati; ijobiy tarbiyaviy ta’sir; nutq tempi; ovoz diapazoni; relaksatsiya usullari; integratsion bilimlar; o‘qitish samaradorligi.


Pedagogik texnika haqida tushuncha
Pedagogik texnika – o‘qituvchining nafaqat ta’lim–tarbiya jarayo­nida, balki butun kasbiy faoliyatida zarur bo‘lgan umumiy pedagogik bilim va malakalari majmuidir. Pedagogik texnikaning muhim jihatlari – bu avvalo o‘qituvchining mahoratini belgilovchi kasbiy ko‘nikmalari hisoblanadi, ya’ni uning savodli va ifodali so‘zlay olishi, o‘z fikr-mulo­hazasini va bilimini tushunarli tilda ta’sirchan bayon qilishi, his-tuy­g‘u­sini jilovlay olishi, o‘zining shaxsiy xususiyatlariga xos mimik va panto­mimik qobiliyatlarga ega bo‘lishi, aniq imo-ishora, ma’noli qarash, rag‘batlantiruvchi yoki istehzoli tabassum, so‘zning cheksiz qudrati orqa­li o‘quvchilar ongiga va tafakkuriga ta’sir o‘tkazishi, hozirjavoblik, psixologik bilimlarga ega bo‘lishi kabilardir.
O‘qituvchining pedagogik texnikasi qanday ko‘nikma va malaka­lardan iborat ekanligi, pedagogik texnika vositasida o‘qituvchi ta’lim muassasalarida ta’lim-tarbiyaviy faoliyatni zamonaviy talablar asosida qanday tashkil qilishi, o‘quvchilarga tarbiyaviy ta’sir ko‘rsatishida qan­day ahamiyatga ega ekanligi kabi muammolar hozirgi kungacha dunyo olimlarining diqqatini o‘ziga jalb etib kelmoqda.
Hozirgi kunda pedagogik texnika tushunchasi ikkita guruhga bo‘lib o‘rganiladi. Birinchi guruh komponentlari o‘qituvchining shaxsiy axloqiy fazilatlari va xulqi bilan bog‘liq bo‘lib, ta’lim–tarbiya jarayonida o‘z–o‘zini boshqarish malakalarida ( refleksiya) namoyon bo‘ladi:

  • ta’lim-tarbiya jarayonida o‘z xatti-harakatlarini boshqarishi, (mi­mi­­ka, pantomimika);

  • ta’lim-tarbiya jarayonida o‘z hissiyotini va kayfiyatini jilovlay oli­shi va turli nojo‘ya ta’sirlarga berilmaslik;

  • mukammal ijtimoiy perseptiv qobiliyatlarga (diqqat, kuzatuv­chan­lik, xayol) egaligi;

  • nutq texnikasini (nafas olish, ovozni boshqarish, nutq tempi) bili­shi va o‘z o‘rnida qo‘llay olishi.

Pedagogik texnikaning ikkinchi guruh komponentlari o‘qituvchining shaxs va jamoaga ta’sir ko‘rsatish malakalari bilan bog‘liq bo‘lib, bu guruh ta’lim-tarbiya jarayonining texnologik tomonini qamrab oladi:

  • o‘qituvchining didaktik, tashkilotchilik, konstruktiv, kommu­nika­tiv qobiliyatlari;

  • ma’lum bir reja asosida o‘z oldiga qo‘yilgan talablarning baja­rilishini nazorat qilishi;

  • ta’lim muassasasida va o‘quvchilar jamoasida ta’lim-tarbiya bilan bog‘liq bo‘lgan ijodiy faoliyatni tashkil eta olishi;

  • o‘quvchilar bilan pedagogik muloqot jarayonini bir muvozanatda saqlab boshqara olishi.

O‘qituvchining tarbiyalanuvchi obyektlar oldida o‘z harakatlarini boshqarishida aktyorlik san’atiga xos bo‘lgan xususiyatlari, ya’ni mimik va pantomimik qobiliyatlari muhim rol o‘ynaydi. Aktyor bir obrazni ma’lum bir muddatda tayyorlab, bir yoki bir necha marotaba bir xil ko‘ri­nishda sahnada namoyish etsa, o‘qituvchi butun o‘quv yili davo­mida, har bir darsda yangi mavzuni o‘tilgan mavzular bilan bog‘lab, zamonaviy innovatsion usullar vositasida o‘quvchilar ongiga etkazish uchun chuqur tayyorgarlik ko‘radi, sinf jamoasidagi o‘ziga xos pedagogik va psixo­logik muhitni, har bir o‘quvchining shaxsiy xususiyatlarini e’tibor­ga olib pedagogik faoliyat ko‘rsatishga majbur. Bunday ulkan mas’uliyatni yuqori saviyada bajarish uchun o‘qituvchidan yuksak pedagogik texnik tayyorgarlikka ega bo‘lish talab etiladi.
Hozirgi zamon o‘qituvchisi pedagogik mahorat tizimida pedagogik texnikaning rolini beqiyos deb biladi. Chunki u o‘qituvchiga o‘z gavda­sini tuta bilishi (mimika, pantomimika), his-tuyg‘ularini (emotsiyasini) boshqara olishi, ishtiyoq, qobiliyatlar, nutq texnikasini egallashi va ularni o‘quv faoliyatida, o‘qishdan tashqari ta’lim va tarbiyaviy faoliyatlar jarayonida qo‘llash yo‘llarini tushuntiradi.
Demak, pedagogik texnika o‘qituvchi kasbiy faoliyatida shunday kasbiy va shaxsiy malakalar yig‘indisiki, u o‘qituvchining pedagogik faoli­yatiga ta’sir ko‘rsatishi, ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil qilish va bosh­qarish ishlarida asosiy yo‘l ko‘rsatuvchi bo‘lib xizmat qiladi.



Yüklə 1,13 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   154




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin