Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim texnologiyalarining turlari. Ta’limning innovatsion shakllari

To‘rtinchi ko‘rsatkichi-vaziyatli-rolli moslashishi
Bu moslashish oilada bolaga munosabat bilan bog‘liq bo‘ladi. Bolaga oqilona ijobiy munosabatda bo‘lganda, bolaning muammosini hal qilishda oilaning yuksak madaniyatliligi va faolligi bo‘lgan holda uning vaziyatli-rolli mavqei yuqori bo‘ladi: agarda bolaga haddan tashqari e’tiborlilik, uning muammolariga aralashish ko‘p bo‘lsa, unda 0 o‘rtacha bo‘ladi. Agarda bolaning muammolariga e’tibor berilmasa va undan ham yomoni bolaga yomon munosabatlar bo‘lsa, bu oilaning past madaniyati va faolligi bilan birga vaziyatli-rolli mavqei – past bo‘ladi.
Oilaning tipologiyasi
Oilaning ko‘plab tipologiyalari mavjud bo‘ladi: psixologik, pedagogik, sotsiologik. Ijtimoiy pedagogning faoliyati vazifalariga kompleks tipologiyasi javob beradi, u jamiyatda ijtimoiy moslashuvi darajasi bo‘yicha farq qiladigan oilaning to‘rt kategoriyadagi tiplarini ajratishni ko‘zda tutadi.
Yuqori darajasi - mustahkam oilalar.
O‘rtacha – xavfi bor oilalar guruxi.
Past darajali – notinch (baxtsiz) oila.
Juda past – asotsional oilalar.
Tinch, baxtli oilalar o‘z vazifalarini bajara oladilar. Ijtimoiy pedagog yordamiga deyarli muhtoj emaslar. Bunday oilalar moslashish qobiliyatlari hisobiga, ya’ni moddiy, psixologik va boshqa ichki imkoniyatlariga asoslangan qobiliyati hisobiga o‘z bolasining talab-ehtiyojlariga tezlikda moslashib oladi va uni tarbiyalash va rivojlantirish masalarini muvaffaqiyatli hal etadi. Muammolar paydo bo‘lgan hollarda ularga ijtimoiy pedagogning bir martalik yordami (maslahati) yetarli bo‘ladi.
Xavfi bor gurux oilalari qoidalardan bir qancha chetlanishi bilan ifodalanadi (to‘la bo‘lmagan oila, kam ta’minlangan oila va shu kabilar). Bular oilaning moslashish qobiliyatini pasaytiradi. Ular bolani tarbiyalash vazifalarini o‘zlarining ko‘p kuchlarini ishlatib bajaradilar, shuning uchun ijtimoiy pedagog oila holatini kuzatib borishi kerak va kerak bo‘lganida o‘z vaqtida yordamini taklif etishi zarur.
Notinch oilalar, bu hayot faoliyati biror-bir sohasida yoki bir vaqtda bir nechtasidan past ijtimoiy mavqega ega bo‘lgan oilalar. Masalan, oila daromadi past darajada, yomon psixologik muhit, oilada madaniyat darajasi past. Bunday oilalar ularga yuklatilgan vazifalarni bajara olmaydilar, ularning moslashish qobiliyatlari past, bolani oilaviy tarbiyalash jarayoni qayta qiyinchiliklar bilan o‘tadi, natijasi kam bo‘ladi. Bunday turdagi oila uchun ijtimoiy pedagog tomonidan faol va davomiyli yordam kerak bo‘ladi.