Shaxsiy kompyuterlar uchun mikroprotsessorlar

sinxron
1 
2 
3 

---

Xotirada saqlanuvchi mantiqli boshqarish avtomati 
Yuqorida aytib o‘tilganidek, xotirada saqlanuvchi mantiqli boshqarish 
avtomatida EHMlar yaqqol ko‘rinishda ishlatiladi va shuning uchun bunday 
boshqarish avtomatlarini EHMli boshqarish qurilmalari deb yuritiladi. Hozir 
EHMli boshqarish kichik va o‘rta unumdorlikka ega bulgan mashinalarning 
protsessorlariga va boshqa qurilmalarda eng ko‘p tarqalgan usul hisoblanadi. 
EHMli boshqarish g‘oyasi 1951 yili Uilks tomonidan taklif etilgan. Uilksning 
EHMli boshqarish sxemasi (5-rasm) ikkita matritsadan-mikrokomandani 
shakllantiruvchi boshqarish matritsasi (S) dan va mikrokomanda tanlanishining 
ketma-ketligini aniqlovchi matritsa (S) dan hamda sinxronlashgan signallari 
beriluvchi deshifratordan iborat. 
Matritsa shinalaridagi nuqtalar vertikal va gorizontal shinalarida bog‘lanish 
borligini bildiradi. S matritsaning chiqish yo‘li vertikal shinalar AMQ va boshqa 
qurilmalarning boshqarish shinalari hisoblanadi hamda har bir shina u
1
,u
2
,... 
mikroamallarning biriga mos keladi. Shinadan paydo bo‘lgan signal bo‘yicha 
AMQ va boshqa qurilmalarda ma’lum mikroamallar bajariladi. 
S matritsa vertikal shinalari mikrokomanda tartibining registrida (MKNR) 
ma’lum kodni o‘rnatadi. Sinxron signal berilishi bilan deshifrator MKNRdagi L 
xonali kodga muvofiq 2
L 
gorizontal shinalarning birini qo‘zg‘atadi. Har bir 
gorizontal shina biror mikrokomandaga mos keladi. qo‘zg‘atilgan gorizontal shina 
o‘z navbatida nuqtalar bilan belgilangan S matritsaning boshqarish shinalarini 
qo‘zg‘atadi, ya’ni keyingi taktda bajariluvchi mikroamallar to‘plami beriladi. Bu 
gorizontal shina bir vaqtning o‘zida matritsaning mos vertikal shinalari 
qo‘zg‘atadi. Natijada MKNR da gorizontal shina tartibi, ya’ni keyingi taktda 
bajarilishi lozim bo‘lgan mikrokomanda tartibi o‘rnatiladi. 
EHMdagi tarmoqlanish, ya’ni birorta shart bo‘yicha shartli o‘tish, shart 
trigger (T
sh
) yordamida bajariladi. Bu trigger tekshirilayotgan shartning bajarilishi 
Mikrokomanda 
nomeri kodi 
Desh
if
rato
r 
MK
NR
g
kechikish 
Boshqarish shinalari 
У
1
У
2
……….У
n 
Z
0
Z
1
……Z
S 
sh
T