Shohista Davronovna Haydarova

Academic Research in Educational Sciences 
VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-98-103 
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
Academic Research, Uzbekistan 99 www.ares.uz 
Raqobatbardoshlik korxonaning barcha turdagi resurslardan foydalanish 
samaradorligini aks ettiradi. Korxonaning raqobatbardoshligi mutlaq o’lchovga ega 
emas, u ayrim faoliyatining individual yoki bir necha parametrlari bilan belgilanadi. 
 
MAVZUGA OID ADABIYOTLAR TAHLILI 
Adabiyot manbalarini tahlil qilish shuni ko’rsatdiki, ilmiy qarashlarga qarab, 
mualliflar korxonalarning raqobatbardoshligiga ta’sir etuvchi omillar majmuini turli 
yo’llar bilan asoslab berishadi. Raqobatbardoshlik omillari deganda korxonaning 
ishlab chiqarish-xo’jalik faoliyati va jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy hayotining mutlaq 
yoki nisbiy o’zgarishiga olib keladigan hodisalar yoki jarayonlar tushuniladi. [1, 96]. 
Raqobatbardoshlik" tushunchasining iqtisodiy mohiyatini ochib berish uchun 
uning ta’rifini tahlil qilish kerak. 
I.V. Sergeev [2, 25]: "Korxonaning raqobatbardoshligi deganda korxonaning 
moliyaviy, ishlab chiqarish va mehnat salohiyatidan samarali foydalanish qobiliyati 
orqali raqobatbardosh mahsulot ishlab chiqarish qobiliyati tushuniladi". 
M.X. Mescon [3, 199]: "Korxonaning raqobatbardoshligi - bu ma’lum bir firma 
rivojlanishining, uning tovarlari odamlarning ehtiyojlari va ehtiyojlarini qondirish 
darajasidagi farqlarni ifodalovchi nisbiy xususiyat, ishlab chiqarish faoliyatining 
samaradorligi, korxonaning raqobatbardoshligi bozor raqobati sharoitiga moslashish 
imkoniyatlari va dinamikasini tavsiflaydi. 
O. Samodurov [4, 18]: "Korxonaning raqobatbardoshligi - bu korxonaning o’z 
mahsulotlarini bozorda moliyaviy -iqtisodiy majburiyatlarini, shuningdek, miqdoriy 
va sifat o’sishini to’liq ta’minlaydigan narxda ishlab chiqish, ishlab chiqarish va 
sotish qobiliyati. uning salohiyati to’g’risida " 
T. Kono: “Korxonaning raqobatbardoshligi quyidagi xususiyatlarning 
kombinatsiyasidan iborat: korxona egallagan bozor ulushi; korxonaning ishlab 
chiqarish, sotish va rivojlantirish qobiliyati; yuqori qobiliyat maqsadni amalga 
oshirish bilan etakchilik aloqasi ”[5, 23]. 
Mamlakatimizdagi tadqiqotchilardan G.A.Bekmurodova raqobatbardoshligini 
baholashni BSC tizimi asosida raqobatbardoshlik o’sishining tashqi imkoniyatini 
tavsiflaydigan ko’rsatkichlarga va bankning ichki salohiyatida qo’llaniladigan 
ko’rsatkichlarga bo’lib tadqiq etgan [5].
M.R.Boltaboev to’qimachilik sanoati korxonalarining raqobatbardoshligini 
baholashda samarali raqobat nazariyasiga asoslangan marketing strategiyasidan 
foydalangan, unga ko’ra ushbu usul ekspertlarning bosqichma-bosqich taqqoslash 

---