Щязряти Айятуллащцл-Цзма

diriltmək də belədir.» (Fatir, 9).

Qış fəslində təbiətə nəzər saldıqda hər tərəfdən ölü iyi gəlir. Ağaclarda nə yarpaq olur, 

nə gül, nə də meyvə. Quru budaqlar hərəkətsiz şəkildə yerlərində donub qalmışlar. Nə bir 

ağac  tumurcuqlayır,  nə  bir  budaq  çiçək  açır.  Dağlarda,  meşələrdə  heç  bir  oyanış  gözə 

dəymir. Bahar yetişdikdə isə, hava yavaş-yavaş ilıqlaşır. Bərəkət yağışları yağmağa başlayır. 

Birdən-birə təbiətdə yenilik əmələ gələrək hər tərəf oyanır. Otlar bitir, ağaclar yarpaq açır, 

çiçəklər,  tumurcuqlar  gözə  dəyirlər.  Quşlar  ağaclarda  özlərinə  yuva  qurmağa  başlayırlar. 

Sanki, qiyamət baş verir. Əgər ölümdən sonrakı həyatın mənası olmasaydı, biz bu səhnəni 

hər  il  öz  gözümüzlə  müşahidə  etməzdik.  Ölümdən  sonra  dirilmək  iddiası  dəlilik  nişanəsi 

olsaydı, bu səhnə hər il təkrar olunmazdı. Torpağın, təbiətin ölümdən sonra dirilməsi, yaxud 

insanın ölümdən sonra dirilməsi arasında nə fərq var?

2.Bəzən  kafirləri,  yaranışlarının  əvvəlinə  qaytararaq  ilk  vaxtlarını  yadlarına  salır. 

Müşrik bir ərəb çöldən bir parça çürümüş sümük tapıb belə güman etdi ki, bunun vasitəsi ilə 

gedib  Məhəmmədin,  ölülərin  diriləcəyi  barəsində  dediklərini  batil  edəcək.  Peyğəmbərin 

huzuruna gələrək: «De, görüm, bu cür çürümüş sümükləri kim dirildə bilər»-deyərək fəryad 

etdi.  Peyğəmbər  aşağıdakı  ayə  ilə  onun  cavabını  verdi:  «Onları  ilk  dəfə  yoxdan  yaradan 

dirildəcəkdir» (Yasin, 79). İnsanın ilk dəfə yaranması ilə yenidən dirilməsi arasında nə fərq 

var?

Bu məsələ digər ayələrdə çox kiçik, lakin mənalı bir ifadə ilə açıqlanmışdır: «(Qiyamət