SiNDİRİm sistemi hastaliklari

Küçük hayvanlardaki semptomlar kötü bir ağız kokusu, akıntı (salya), oral ağrı nedeniyle disfaji dikkat çeker. Oral muayenede nedene bağlı özel belirtilerde bulunabilir. Örn;

- Diş taşı ve plakları; diş eti hastalıkları periodontitisin bir göstergesidir.

- Erozyon ve ülserler; yangısal ve enfeksiyöz stomatitislerde, üremide, toksikasyonlarda ve

immun ilişkili hastalıklarda gözlenebilir.

- Doku proliferasyonu; yangısal stomatitislerde gözlenebilir.

- Beyaz plak benzeri ve nokta tarzındaki lezyonlar; candidiazis için tipiktir.

- İyi huylu gingival hiperplazi Koli, Boxer gibi büyük ırk köpeklerde kronik irritasyonlar

sonucu olduğu meydana geldiği düşünülmektedir.

- Oronasal fistül; Travma, diş kökü apseleri veya extraksiyon

- Tümörler: Neoplaziler

1) İyi huylu tümörler: Epulis (diş eti tümörü), papillomlar en sık olanlardır.

a- Epulisler: Diş etinden köken alırlar. Fibrömatöz, ossifiye akantomatöz formları vardır. Salya akıntısı, disfaji, gingival bir tek kitle çoğunlukla kesici dişlerin kenarlarında yer alır. Biyopsi ve radyografiyle teşhis edilebilir. En uygun tedavi cerrahi rezeksiyondur.

b- Oral papillomatoz: Papilloma virus enfeksiyonları nedeniyle genç köpeklerde oluşur.Düz soluk renkli plaklar nedeniyle büyümeye başlar, daha sonra lobüler ve gri bir hal alır ve bir bütün halinde pigmentli bir şekilde kalır. Multiple lezyonlar oluşabilir. Tedavi; gıda alımı engellenmedikçe gereksiz olup lezyonlar kendiliğinden iyileşebilir yada gerileyerek hafifleyebilir.

2- Kötü huylu tümörler: Skuamöz hücre karsinomu, Malignant melanomlar, Fibrosarkomlar en sık gözlenenlerdir.

S. Hücre karsinomu: Köpeklerde kanin dişlerin medyaline doğru, kedilerde dilde ülserleşmiş gingival lezyonlar tarzındadır.

Malignat melanomlar: Pembeden siyaha dönen derin lezyonlar tarzındadır. Metastaz yapabilirler ve prognozu kötüdür.

Fibrosarkomlar: Katı düzgün veya ülserleşmiş nodüler lezyonlar tarzında lateral maxillar gingivada görülür. İnvaziv olmasına rağmen metastaz nadirdir.

Prognoz: Nekrotik, ülseratif ve flegmonlu stomatitislerde prognoz kötüdür. Bu gibi hastalar uzun süre yiyemez ve içemezler, dehidrasyon ve sepsisten dolayı ölüm şekillenir. Stomatitisle seyreden hastalıklardan prognozu en kötü olan sığır vebasıdır.

Tedavi: Esas hastalığın tedavisi yapılır. Hayvanlara yumuşak, sulu gıdalar verilmeli ve temiz su sağlanmalı, ağız boşluğu lokal antiseptiklerle yıkanmalıdır. Bu amaçla; % 2’lik CuSO₄, % 0.1’lik rivanol, % 3’lük asit borik, % 1-2’lik kreolin, gliserin iode sürülür. Nekroze olan dokular cerrahi müdahale ile uzaklaştırılır, şiddetli vakalarda parenteral antibiyotik uygulanmalı (Chloramphenikol, tetrasiklinler, sulfonamidler), gerekli destek tedavisi ve vitamin takviyeleri ve enfeksiyöz hastalıklarda etiyolojik tedavi yapılmalıdır.