SiNDİRİm sistemi hastaliklari

Patogenez: Yemlerle alınan etkenlerin büyük bir kısmı ön midelerde tahrip olurlar. Sadece çok az bir kısmı barsaklara geçebilir. Barsaklarda az sayıdaki bakterilerin ürettiği toksinler barsak hareketleriyle dışarı atılabilir. Etiyolojide bahsi geçen durumlarda (barsaklarda atoni vb.) etkenler barsaklarda ürer ve toksin salgılarlar. Barsaklarda peristaltik azalması ve geçirgenliğin artması sonucu barsaklarda doğal savunma mekanizması bozulur ve biriken toksinler barsak mukozasından emilerek kana geçerler ve toksemiye yol açarlar. Toksemi (özellikle , ,  toksinleri) sonucu kalp, akciğer, böbrek ve beyinde patolojik değişiklikler meydana gelir. Böbrekler büyümüş ve çok çabuk otoliz oluşturur.

Semptomlar: Sığırlarda, tip A, B ve C abdominal timpani, abomasitis, abomasumda ülserler, sulu diyare, dizanteri, abdominal ağrı ve bazen sinirsel semptomlar oluşturur.

Koyunlarda, 3-8 haftalık kuzular ile besi durumu iyi olan koyunlarda görülür. Perakut seyirlidir ve ani ölümlere neden olur. Klinik belirtiler; sinirsel belirtiler, yere düşme, çırpınma ve ölüm şeklinde gelişir. Halk arsında çelerme, kabakulak gibi farklı olarak isimlendirilir. Kan glikoz düzeyi 360 mg/dl ye kadar artmıştır. Glikozüri görülür.

Keçilerde; perakut ve akut seyreder. İshal çok sıklıkla görülür. Sancı, ateş, diyare ve sinirsel bozukluklar oluşur.

Otopsi: Nekropsi bulguları olarak, ölümden hemen sonra karkasın kaynamış et görünümünde olduğu, iç organlarda peteşiyel kanamalar ve hemorajik kanama odakları görülür. Perikard boşluğunda kırmızı renkli ve periton boşluğunda sarı renkli bir sıvı birikimi, böbreklerde büyüme ve otoliz (pulpy kidney), myokardta ekimotik kanamalar, duodenum ve ince barsaklarda hemorajik yangı gözlenir. Barsaklar kırmızı renkte, gazla dolu ve gergindir. Böbreklerin yumuşak ve kapsulasının çok kolay soyulduğu, renginin açıldığı ve kapsula altında peteşiyel kanamaların olduğu tespit edilir. Beyinde vasküler ödem ve hemorajik kanama alanları belirgindir.

Teşhis: Perakut ani ölümler hastalıktan kuşkulandırır. Anamnez, ölen hayvanların yaşları, laboratuar bulguları ve otopsiye göre teşhis edilir. Otopside alınan barsak içeriğinde toksin izolasyonu yapılmalıdır. Toksinler ölümden 24 saat sonra belirlenir. Marazi madde olarak barsak veya 5-6 damla kloroform ilave edilmiş içerik gönderilir. Hastaların idrar analizlerinde glikoz testi pozitif sonuç verir ve karaciğer ve böbrek harabiyetine bağlı olarak glikozüri görülür.