Sinfdan tashqari mashg`ulotlarda bolalar adabiyoti namunalaridan foydalanish
XALQ OG`ZAKI IJODI TURLARI
MAQOL
MATAL
ERTAK
ASKIYA
TOPISHMOQ
TEZ AYTISH
XALQ QO`SHIQLARI
Xalq og`zaki ijodi bola kelajagini ta`minlovchi asosiy omillardan biridir.
Bolalarda kitobga mexr uyg`otishni asosiy maqsad qilib olgan xalqimiz uchun xalq og`zaki ijodi na`munalari juda qimmatlidir.
Onalarning ilk allasi, buvi-bobolarning tunda so`zlab bergan qiziqarli , sarguzashtlarga boy ertaklari, maqollar-u topishmoqlarida Xalq og`zaki ijodining ilk na`munalari namoyon bo`ladi.
“Zumrad va Qimmat” ,”To`g`rivoy va Egrivoy” kabi ertaklarda mahnatni sevuvchi, sofdil , mexribon qahramonlar o`zlarining murod va maqsadlariga yetadilar.Erinchoq, yolg`onchi qahramonlar esa qilmishlariga yarasha javob oladilar
Ertaklardagi asosiy mavzu yaxshilik va yomonlik o`rtasidagi kurash aks ettiriladi.Kurash esa yaxshilikning g`alabasi ,yomonlikning zavoli bilan yakunlanadi.
Ertaklarda turli qahramonlarning qiziqarli sarguzashtlari bayon qilinadi.
Topishmoqlar xalq og`zaki poetik ijodining eng qadimiy va ommaviy janri bo`lib ,yechilishi mumkin bo`lgan masala, jumboq ma`nolarini anglatadi. Xalq hayoti turmush darajasi madaniyati urf-odatlari ma`lum darajada o`z ifodasini topadigan janr hisoblanadi.
Maqollar.
Hajmi qisqa va cheklangan, mazmunan serko`lam va chuqur ma`noni ifodalaydigan , shaklan she`riy va nasriy bo`ladigan, hayotiy voqea-hodisa haqida qat`iy hukm ifolanadigan ,shaxs hayotidagi xususiy vaziyatni xalq, omma, hayot nuqtai nazardan umumlashtiradigan janr.
Ilmsiz bir yashar, Hunari yo`q kishining,
Ilmli ming yashar . Mazasi yo`q ishining.
Mehnatdan kelsa boylik turmush bo`lar chiroylik
Oy tunda kerak, Sevdiradigan ham til ,
Oy tunda kerak, Sevdiradigan ham til ,
Aql kunda kerak. Bezdiradigan ham til.
Odobni odobsizdan o`rgan.
Mehnat mehnatning tagi rohat.
Yoshlikda olingan ilm toshga o`yilgan naqsh kabidir.
Beshikdan to qabrgacha ilm izla.
Mehnat bilan topganing qandu asal totganing.
Tez aytishlar o`quchilarning nutqini rivojlantiruvchi xalq og`zaki ijodining asosiy janrlaridan biridir.
Shokir sholipoyada shovqin solib shaldiroqni shaqillatdi.
Saoat soatni soatsozga sozlatdi
Sovuqda tustovuq sovuq qotdi.
Qatiq qishda qattiq qotib qoldi.
Qo`sh qo`lqop, qo`shovi ham bo`sh qo`lqop
Jamila jiydani joyiga joyldi.
Tubsiz dengiz dedingizmi? Dengiz tubsiz dedingizmi?
Boqi bog`ga, soqi tog`ga bordi.
Qurilishga terak kerak
Qurilishga terak kerak
Demak, ekmoq kerak terak
Erkin egatga ertaki ekinni ertalab ekdi.
Eshik oldida buloq, buloqdan suv ichar uloq,uloqcham uzun quloq
