Egiluvchanlik gavdaning oldinga, orqaga, tomonlarga moyilligining darajasi bo’yicha aniqlanadi. Gavdaning oldinga hisoblanishi darajasini aniqlash uchun eshakda turib tizzalarga oyoqlarni bukmasdan oldinga oxirigacha engashish kerak. Skameykaning chetidan to qo’lning uchinchi barmog’igacha bo’lgan masofa o’lchanadi. Bo’g’inlarda bukiluvchanning yaxshi ko’rsatkichi 10-16 sm miqdordir. Bukiluvchanlikni tarbiyalashning barcha jarayonini uch bosqichlarga bo’lish mumkin:
Egiluvchanlik gavdaning oldinga, orqaga, tomonlarga moyilligining darajasi bo’yicha aniqlanadi. Gavdaning oldinga hisoblanishi darajasini aniqlash uchun eshakda turib tizzalarga oyoqlarni bukmasdan oldinga oxirigacha engashish kerak. Skameykaning chetidan to qo’lning uchinchi barmog’igacha bo’lgan masofa o’lchanadi. Bo’g’inlarda bukiluvchanning yaxshi ko’rsatkichi 10-16 sm miqdordir. Bukiluvchanlikni tarbiyalashning barcha jarayonini uch bosqichlarga bo’lish mumkin:
A. “Bo’g’in gimnastikasi” bosqichi.
B. Harakatchanlikning ixtisoslashtirilgan rivojlanish bosqichi.
V. Erishilgan darajaga bo’g’inlarda harakatchanlikni saqlash bosqichi.
“Bo’g’in gimnastikasi”ning vazifasi nafaqat bo’g’inlarda harakatchanlikning faol va passiv rivojlanishining umumiy darajasini oshirishdir, balki bo’g’inlarning o’zini mustahkamlash hamdir. Shuningdek, bog’lovchilar va mushakning mustahkamligini vujudga keltirish, elastik xususiyatlarni yaxshilash maqsadi bilan, mushak-bog’lovchi apparatning mashqi.
Ushbu bosqichda barcha bo’g’inlar “ishlab chiqishi” amalga oshiriladi. Bukiluvchanlikning rivojlanishi uchun ayniqsa keng imkoniyatlarni 10-14 yoshdagi bolalar egallashlarini hisobga olib, “bo’g’in gimnastika” mashg’ulotini aynan yoshni mana shu davrida rejalashtirish maqsadga muvofiqdir.
Ushbu bosqichda barcha bo’g’inlar “ishlab chiqishi” amalga oshiriladi. Bukiluvchanlikning rivojlanishi uchun ayniqsa keng imkoniyatlarni 10-14 yoshdagi bolalar egallashlarini hisobga olib, “bo’g’in gimnastika” mashg’ulotini aynan yoshni mana shu davrida rejalashtirish maqsadga muvofiqdir.
Bo’g’inlarda harakatchanlikning ixtisoslashtirilgan rivojlanish bosqichi sport texnikasini tezroq egallashga ko’maklashuvchi maksimal keng rivojlanish vazifalarini o’z oldiga qo’yadi va shuning asosida natijalarni yaxshilash.
Masalan, suzish texnikasini o’zlashtirish uchun boldir suyagi va tovon suyagini biriktiruvchi bo’g’in, tizza va yelka bo’g’inlarida maksimal harakatchanlikni rivojlantirish muhimdir. Biroq suzuvchilar boshqa bo’g’inlarda harakatchanlikning rivojlanishiga ko’maklashuvchi mashq bajarishi shart emasligini bildirmaydi.
Bo’g’inlarda passiv harakatchanlikni yuqori darajada rivojlanishini bolalar maxsus mashq bilan 2-4 oy ichida erisha oladilar. Harakatchanlikning faol rivojlanishiga ancha ko’p vaqt talab qilinadi.
