Siyasi. İDeolojiler

MİLLİYETÇİLİĞİN ÖTESİ
Siyasî inançların çeşitliliği milliyetçiliğin ötesine yöneldiği söylenebilir. Bu yaklaşım siyasî kim­
liğin millet-ötesi boyutunu öne süren herhangi bir doktrin ya da ideolojiye uygulanır. Böylece, 
feminizmle milliyetçiliği bağdaştırmak oldukça zordur. Zirâ, feminizm sosyal ya da biyolojik an­
lamda cinsiyet farklılığına birincil önem atfeder ve böylelikle millî bağlan ikincil ve siyasî karşılığı 
olmayan anlamsız bir parametre hâline getirir. Benzer bir biçimde, ırksalcılık (bkz. s. 226) ve dinî 
fundamentalizm her devirde milliyetçilikle bağlantılandırılmıştır ama bu fikir akımları kesinlikle

---

milliyetçiliğin alt dalları olamazlar. Zirâ ırksalcılıkve dinî fundamentalizmin ortaya çıkarttığı farklı 
kimlikler, ulusal sınırları keserek milletlerarasıcılık fikrinin zayıf bir şekli olarak algılanır hâle gel­
mişlerdir.
Bununla birlikte, milletlerarasıcılık en güçlü şekliyle, siyasî milliyetçiliğin mutlaka aşılması ge­
rektiği varsayımına dayanan radikal bir inançla şekillenir. Zirâ, bu yaklaşıma göre, dünya halklarını 
birleştiren bağlar, ayıran unsurlardan çok daha güçlüdür. Bu duruş açısından, milletlerarasıcılığın 
hedefi, din, dil, ırk, sosyal ve millî farklılıklara bakmaksızın, dünyanın tüm halklarının oluşturduğu 
siyasî ittifakı yönetebilecek millet-üstü yapıların inşasıdır. Örneğin, bu tarz bir “tek dünyacılık” 
evrensel ahlâk ve küresel barış ve işbirliği inancıyla karakterize edilen uluslararası ilişkiler disiplini 
içinde “idealist” bir geleneğin temelini oluşturdu. Alman felsefeci Immanuel Kant (1724-1804), 
bu geleneğin babası olarak görülür. Çünkü Zum ewigen Frieden ( Ebedî Barış, [1795] 1991) adını 
verdiği eserinde “hiçbir savaş yapılmamalıdır” fikrini dikte eden, akıl ve inanç birlikteliğine daya­
nan ve Milletler Cem iyetine (League ofN ations) benzeyen bir m odel önermiştir. Ana ideolojile­
rin ilgili oldukları kadarıyla, bu vizyon, her biri milletlerarasıcılığın özel bir yorumunu geliştirmiş 
olan liberalizm ve sosyalizmle açıkça ilişkilidir.