Kanadalı atmosfer kimyacısı, m ucit ve çevre teorisyeni. Comvvall'da yaşayan bağımsız bir bilim adamı olan Lovelock, uzay programlarında NASA ile işbirliği ve Mars'ta hayat arama yöntemlerinde danışmanlık yapmıştır. Lo ve lo ck'u n Yeşil harekete etkisi G aia adı verdiği (ro m an yazarı W illiam G o ld in g 'in önerisi üze
rine) dünya biyosferini karmaşık, kendini düzenleyici, yaşayan "varlık" olarak tanımlamasından kaynaklanır. Gaia hipotezi, bu hipotezi bir ekosistem olarak Dünya'ya uygulamasıyla ekolojik fikri aşsa da Lovelock, teknoloji ve sanayileşmeyi destekler ve "doğaya dönüş" mistisizmine ve Dünya'ya tapınmaya karşıdır. Başlıca çalışmaları şunlardır: Gaia: A New Look at Life on Earth (Gaia: Dünya'da Hayata Yeni Bir Bakış, 1979) ve The Ages of Gaia: A Biography of our Living Earth (Gaia Çağları: Yaşayan Dünyamızın Biyografisi, 1989). __________________________________________________________________________________ /
hiç değişime uğramamasıdır. Atmosferdeki oksijen oranındaki veya Dünyanın ısısındaki küçük
bir değişiklik gezegendeki bütün hayat biçimlerini tehdit etmiş olurdu. Lovelock “Man and Gaia”
(İnsan ve Gaia) çalışmasında (1988, s. 63) “ekosistemin nasıl çalıştığını tam anlamadan böyle bü
yük yaşayan bir ekosistemi yok etmek, uçuş sırasında modern bir uçağın kontrol sistemini sökmek
gibidir” uyarısını yapmıştır.
Gaia düşüncesi, insanların gezegenin sağlığına saygı göstermesi ve güzellik ve kaynaklarını
koruması gerektiği mesajını ifade eden “ekolojikbir ideoloji’ ye dönüşmüştür. Ayrıca canlı ve can
sız dünya arasındaki ilişkiye devrimci bir bakış açısını da içerir. Lovelock, Dünyanın kendisinin
canlı olduğunu ve yaşayan ve yaşamayan Dünya yı bir olarak gördüğünü ileri sürmüştür. Örneğin,
Dünya’daki çoğu kaya ve toprağın dönüştürülmüş bitki, haşerat ve diğer hayat biçimlerinden oluş
tuğunu ve buna karşılık bitki ve diğer türlere destek sağladığını vurgulamıştır. Ancak Gaia felsefesi,
her zaman çevreci hareketinin ilgi alanlarıyla uyuşmaz. Sığ ekolojistler, insan türünün hayatta kal
masını sağlamak için politikalar ve tutumları değiştirmek istemiştir. Diğer taraftan Gaia ise insan
merkezli değildir ve Gaia teorisi, gezegenin sağlığının, üzerinde yaşayan tek tek türlerden çok daha
önemli olduğunu ileri sürer. Lovelock, fayda gören türlerin bir zamanlar Gaia’nın varlığının devam
etmesini destekleyenler olduğunu ve Gaia’nın hassas dengesine bir tehdit oluşturan her türün, şu
anda insanlarda olduğu gibi, yok olmaya mahkum olduğunu söyler.
