Siyasi. İDeolojiler

Partikülarizm [Particularism]: 
insanlar ve halklar ara­
sındaki tarihsel, kültürel ve diğer farklılıkların, onların 
ortak yanlarından daha önem li olduğu inancı.
Pasifizm [Pacifism]: 
Savaşa ve her türlü şiddete temel 
kötülük olarak bakarak, prensipte karşı çıkmak.
Pastoralizm [Pastoralism]: 
Kırsal hayatın ahlâkîliği- 
ne duyulan inanç: Kentin ve endüstrileşmiş hayatın 
sözde yıkıcı etkisine karşı, basitlik, cemaat ve doğaya 
olan yakınlık.
Paternalizm / Pederşahîlik [Paternalism]: 
Üst olarak 
otoritenin astlara rehberlik etmesi ve destek vermesi;
paternalizm babayla çocukları arasındaki ilişki modeli' 
üzerine kurulmuştur, (bkz. s. 98)
Patriarşi [Patriarchy]: 
Sözlük anlamı baba tarafından
yönetimdir; patriarşi çoğu kez daha genel anlamda 
büyük ölçüde toplum da erkek egem enliğini ve kadı­
nının ikincil plana itilmesini tanımlamak için kullanılır.
Piyasa [Market]: 
Gayrişahsî ekonomik güçler -'piyasa 
güçleri'- tarafından kontrol edilen, alıcılarla satıcılar 
arasında ticarî mübadelenin gerçekleştiği bir sistem.
Piyasa Sosyalizmi [Market Socialism]: 
Piyasa rekabeti 
kontekstinde çalışan, kendi kendini yöneten müşte­
rek yatırımlara dayalı ekonomik bir sistem.
Popülizm [Populism]: 
Popüler güdülerin ve dileklerin 
siyasî faaliyetin tem el meşruiyeti olduğuna duyulan 
inanç; popülizm, genellikle siyasî elitlere güvensizliği 
ve düşmanlığı yansıtır.
Post-Materyalizm [Postmaterialism]: 
Maddî 
zenginlik yaygınlaştıkça,'hayat kalitesi'meselelerin 
ve bununla ilgili konuların ekonomik konularla yer 
değiştirme eğilim ine girdiklerini öngören teori.
Post-Modernlik [Post-Modernity]: 
Endüstri ve sınıf 
dayanışması tarafından yapılandırılmış toplum lardan, 
parçalanmış, akıcı ve pluralistik'bilgi' toplum larına bir 
kayış.
Post-Modernizm [Post-Modernism]: 
Kesin ve evren­
sel gerçek fikrini reddeden ve genellikle konuşma, 
tartışma ve demokrasiye vurgu yapan entelektüel bir 
hareket, (bkz. s. 306)
Pozitif Özgürlük [Positive Freedom]: 
Kendi hayatına 
hâkim olma ve kendini gerçekleştirme; özerkliği ve 
insan kapasitesinin gelişimini başarmak.
Pragmatizm [Pragmatism]: 
ideolojik amaçlar yerine 
pratik olaylar ve hedeflere uygun olarak şekillenen 
davranış, (bkz. s. 27)
Profesyonelcilik [Managerialism]: 
Hem kapitalist 
hem de komünist tü m endüstriyel kurumlara hâkim 
olan, büyüyen bir -te k n ik ve İdarî vasıflara sahip—
yöneticiler, teknokratlar ve devlet memurları sınıfı 
teorisi.
Proleterya D iktatörlüğü [Dictatorship o f the
Proletariat]: 
Geçici proleter devletinin kurulmasıyla 
karakterize edilen, kapitalizmin yıkılmasıyla komüniz­

---

min tam olarak kurulması arasındaki geçiş dönem ini 
belirten Marksist bir terim.
Proleterya [Proletariat]: 
Kendi işgücünü satarak 
hayatını kazanan bir sınıfa işaret eden Marksist bir 
terim, dar anlamda kullanılırsa, proletarya işçi sınıfı (el 
işi yapan işçiler) anlamına gelmez.
Radikal Demokrasi [RadicalDemocracy]: 
Adem i 
merkeziyetçilik ve katılımı destekleyen bir çeşit de­
mokrasi: Siyasî gücün en geniş mânâda dağıtılması.
Radikal Feminizm [Radical Feminism]: 
Cinsiyet 
ayrımını sosyal bölünm enin en önemli siyasî olgusu 
olarak ele alan ve bu bölünm enin yerel hayatın yapı­
sında kökleştiğine inanan bir tür feminizm.
Radikalizm [Radicalism]: 
Ilımlı veya marjinal 
değişime karşr, kökten veya geniş bir alanı etkileyen 
değişime olan inanç.
Rasyonalizm / Akılcılık [Rationalism]: 
Dünyanın 
rasyonel yapısı hakkındaki varsayımlara dayanan ve 
insan aklını kullanarak dünyanın kavranabileceğine ve 
açıklanabileceğine olan inanç, (bkz. s. 48)
Refahçılık [Welfarism]: 
Devletin veya top lum u n 
vatandaşlarının refahını/esenliğini garanti altına alma 
sorumluluğunda olduğuna duyulan inanç, genellikle, 
bir refah devletinin ortaya çıkışında yansır.
Reformculuk [Reformism]: 
Devrime ve gericiliğe 
karşı, kademeli ve tedrici gelişmeye duyulan inanç; 
bir reform bir sorun veya sıkıntıya çare olmak için 
tasarlanmış eylem ve politikadır.
Revizyonizm [Revisionism]:"Düze\ü\m\ş"b\r 
görüş 
sunma girişimi içinde önceki yorumlardan ayrılan 
siyasî teorinin revize edilmesi veya yeniden çalışımı.
Sağ [Right]: 
Otorite, düzen, hiyerarşi ve görev gibi 
ilkelere duyulan sempati tarafından şekillendirilen 
geniş bir ideolojik karakter.
Sanayicilik [Industrialism]: 
Büyük ölçekte fabrika 
üretimi ve aralıksız sermaye birikimi üzerine kurulu 
ekonomik bir teori ya da sistem, (bkz. s. 267)
Seçkincilik [Elitizm]: 
Bir elit veya azınlık tarafından 
yönetilm enin gerekliliğine olan inanç; elitin yöneti­
m inin cazip -e lit, üstün yetenek ve hünere sahiptir—
veya kaçınılmaz olduğu düşünülebilir, demokrasi 
ve sosyalizm gibi egalitaryan fikirlerin uygulaması
basitçe imkânsızdır.
Sekülarizm [Secularism]: 
Dininin seküler (dünyevi) 
işlere bulaştırılmamasını öngören bir inanç, genellikle 
kilisenin devletten ayrılması isteğinde yansımasını 
bulur.
Sendikacılık [Syndicalism]: 
Kaba bir sınıf savaşı nos­
yonu üzerine kurulmuş ve doğrudan eyleme ve genel 
greve vurgu yapan ticaret sendikacılığının devrimci 
bir şekli.
Serbest Piyasa [FreeMarket]: 
Sınırlandırılmamış pi­
yasa rekabeti ve devlet müdahalesinden âzade olma 
prensibi veya siyasası.
Serbest Ticaret [Free Trade]: 
Devletler arasında tari­
feler ve diğer korumacılık türleriyle sınırlandırılmamış 
bir ticaret sistemi.
Sığ Ekoloji [ShallovvEcology]: 
Ekolojinin derslerini 
insan ihtiyaçlarına ve amaçlarına uygulayan Yeşil bir 
ideolojik perspektif; sığ ekoloji sürdürülebilirlik ve 
koruma gibi değerlerle ilişkilendirilir.
Sınıf Bilinci [Class Consciousnees]: 
Sınıfsal çıkarlarının 
tam anlamıyla farkında olmayı ve onların peşinden 
gitm e istekliliğini işaret eden Marksist bir terim; sınıf 
bilincine sahip bir sınıf, yalnızca kendi için vardır.
Siyonizm [Zionism]: 
Yahudi anavatanı inşası hareketi, 
şimdilerde, İsrail'in çıkarlarının ve karasal bü tünlüğü­
nün savunusuyla bağlantılıdır.
Sivil Özgürlük [Civil Liberty]: 
Varoluşun özel alanı, 
devlete değil kişiye ait olan; devletten bağımsız 
olmak.
Sivil Toplum [Civil Society]: 
Özel vatandaşlar tara­
fından şekillendirilen ve devletten bağımsız varolan 
özerk birlik ve grupların alanı; sivil top lum kavramı 
şirketleri, dernekleri, aileleri ve bunun gibi kurumlan 
içinde barındırır.
Siyaset [Politics]: 
Devlet kurumuyla veya hükümet 
mekanizmasıyla ilişkilendirilmiş faaliyet; daha geniş 
anlamda, sosyal çatışmaların ifade edildiği ve m uhte­
melen çözüldüğü bir süreç.
Sol [Left]: 
Özgürlük, eşitlik, kardeşlik ve ilerleme gibi 
ilkelere duyulan sempatiyle karakterize edilen geniş 
bir ideolojik tavır.

---

Sosyal Demokrasi [Social Democracy]: 
Kapitalizmin 
kaldırılması, yerine piyasa ve devlet arasında bir den­
ge öneren sosyalizmin ılımlı veya reformist kanadı.
Sosyal Devrim [Social ftevo/uf/on/: 
Toplumsal yapıda 
niteliksel bir değişim; bir Marksist için sosyal devrim, 
üretim şeklinde ve m ülkiyet sisteminde bir değişimi 
de gerektirir.
Sosyal Ekoloji [Social Ecology]: 
insan toplumlarının 
ekolojik İlkelere göre İşlemesini öngören teori, doğal 
bir âhenge ve Insanoğluyla doğa arasında bir denge­
ye olan ihtiyaca duyulan inanca işaret eder.
Sosyal Sınıflar [Social Class]: 
Ekonomik ve sosyal 
etkenlere dayalı sosyal bir bölünme: Bir sosyal sınıf, 
aynı sosyo-ekonomlk pozisyonu paylaşan bir İnsan 
kümesidir.
Sömürgecilik [Colonialism]: 
iskân veya ekonom ik 
üstünlükle yabancı bir bölgede hâkimiyet kurmanın 
teorisi veya uygulaması.
Sözleşme [Contract]: 
Gönüllülüğe ve karşılıklılığa 
dayalı makûl şartlarda varılan anlaşma.
Stalinizm [Stalinism]: 
Stalin Rusyası'nın yapısı üzerine 
kurulan sistematik ve vahşî siyasî baskıyla desteklen­
miş sert bir şekilde planlanmış ekonomi.
Sürdürülebilirlik [Sustainability]: 
Bir sistemin sağlıklı 
kalabilmesi ve varlığını devam ettirebilme yeteneği; 
Yeşil ekonom inin temel İlkesi.
Şiddet