Soliq statistikasi indd
O‘zbekiston Respublikasi budjet tizimining asosiy tamoyillari
Yüklə 0,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O‘zbekiston Respublikasi budjet tizimining asosiy tamoyillari
Barcha budjetlarning mustaqilligi prinsipi mahalliy hoki mi- yatlarning ularning zimmalariga yuklangan vazifalarni mustaqil bajarishga imkon beradi. Ushbu tamoyilga asosan budjet tizimining 10 O‘zbekiston Respublikasining Budjet kodeksi asosida tuzilgan. Budjet tizimining asosiy tamoyillari Budjet jarayoni ishtirokchi- larining javobgarligi prinsipi Budjet tizimi budjetlarining yagonaligi Budjetning oshkoralik prinsipi Kassaning yagonaligi prinsipi Barcha budjetlarning mustaqilligi prinsipi Budjetning balansliligi prinsipi Budjet tizimi budjetlari mab- lag’laridan foydalanishning natijadorligi prinsipi Budjet tizimining O’zbekiston Respublikasi ma’muriy-hududiy tuzilishiga muvo fi qligi prinsipi Budjet mablag‘larini maqsadli va manzilli xarakterga egaligi prinsipi Budjet tizimi budjetlari daromadlarini prognoz qilish va xarajatlarini rejalashtirish prinsipi 108 har qaysi bo‘g‘inida unga tegishli bo‘lgan daromad manbalari mavjud, soliq tushumlari qonuniy biriktirilgan, Davlat hokimiyati idoralari va mahalliy hokimiyat idoralari tegishli budjetlar xa- rajatlarini mustaqil belgilashi mumkin. Budjetning balansliligi prinsipiga amal qilinishi natijasida budjetda yuzaga keluvchi taqchillik muammosiga yo‘l qo‘yilmayidi. Xullas, Davlat budjeti xarajatlari, daromadlar va taqchillikni mo- liyalashtirish manbalari bo‘yicha tushum miqdorlarida balans- lashtirilishi lozim. Budjetning balanslilik prinsipiga amal qilinishi natijasida 2013-yil yakunlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublika- sining Davlat budjeti yalpi ichki mahsulotga nisbatan 0,3 foiz miqdorida pro fi tsit bilan ijro etildi 11 . Budjetning oshkoralik prinsipi – biz huquqiy, demokratik jamiyat qurar ekanmiz o‘ta muhim hisoblanadi. Har yili Davlat bud jetini va davlat maqsadli jamg‘armalari budjetlarini ko‘rib chi- qish hamda qabul qilish jarayonlari jamiyat va ommaviy axborot vositalari uchun ochiq hisoblanadi. Tasdiqlangan Davlat budjeti va davlat maqsadli jamg‘armalari budjetlari to‘g‘risidagi axborotning ommaviy axborot vositalarida va O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining rasmiy veb-saytida e’lon qilinadi. Budjet mablag‘larini maqsadli va manzilli xarakterga egaligi tamoyili balanslilik tamoyili bilan uzviy bog‘liq. Budjet mablag‘lari budjet mablag‘larining oluvchilariga aniq maqsadlar uchun ajratiladi va yo‘naltiriladi. Budjet jarayoni ishtirokchilarining javobgarligi prinsipi asosida budjet jarayonining har bir ishtirokchisiga budjet jarayonining har bir bosqichida o‘z harakatlari uchun javobgar bo‘lish mas’uliyatini yuklaydi. 11 O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning mamlakatimizni 2013- yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2014- yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturlarning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi, Xalq so‘zi gazetasi, 2014-yil 19-yanvar soni. 109 Budjet tizimi budjetlari mablag‘laridan foydalanishning nati- ja dorligi prinsipi budjet jarayoni ishtirokchilari budjet tizimi bud- jetlarini tuzish va ijro etishda o‘zlariga berilgan vakolatlar doirasida budjet tizimi budjetlarining belgilangan hajmdagi mablag‘laridan foydalangan holda natijaga erishish zaruriyatidan kelib chiqishini anglatadi. Budjet tizimi budjetlari daromadlarini prognoz qilish va xara- jatlarini rejalashtirish prinsipi davlat budjeti parametralarini bel- gilashda muhim ahamiyatga ega. Ushbu prinsipga asosan budjet ti zimi budjetlarini tuzishda budjet tasni fi ga muvo fi q, daromadlar ularning aniq manbalari bo‘yicha prognoz qilinadi, xarajatlar esa yo‘nalishlar bo‘yicha rejalashtiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Budjet kodeksining 18-moddasida budjet tasni fi ga sharh berilgan. Budjet tasni fi asosida budjet tizimi budjetlarining daromadlari va xarajatlari, shuningdek, Davlat bud- jeti taqchilligini qoplash manbalari guruhlanadi. Budjet tasni fi budjet tizimi budjetlari daromadlari, xarajatlari, Davlat budjeti taqchilligini qoplash manbalari bo‘yicha amalga oshiriladi. Budjet tizimi budjetlari daromadlari tasni fi 4–1-jadvalda keltirilgan. 4–1-jadval 12 Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|