Soliqlar va soliqqa tortish

11-MAVZU: JISMONIY SHAXSLAR DAROMADLARIDAN OLINADIGAN SOLIQ


Quyidagi atamalarga izoh bering: jismoniy shaxs, norezident jismoniy shaxs, soliq to’lovchilari, soliq sub’ekti, soliq ob’ekti, soliq solish bazasi, moliya yili, moddiy naf tarzidagi daromadlar, mulkiy daromadlar, mehnatga haq to’lash shaklidagi daromadlar, devident, aliment, kompensatsiya, ustama, pul mukofotlar, eng kam ish haqi, soliq stavkalari, deklaratsiya, soliq imtiyozlari, soliq solinmaydigan daromadlar, daromad solig’ini hisoblash tartibi, daromad solig’ini to’lash muddatlari.
NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining mohiyatini tushuntirib bering?
   
2. 
   Qanday shaxslarni jismoniy shaxslar deb atashadi?
   
3. 
   Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining o‘ziga xos xususiyatlari nimada?
   
4. 
   Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i budjet daromadlari tarkibida qanday ahamiyatga ega?
   
5. 
   Jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining to‘lovchilari kimlar?
   
6. 
   Jismoniy shaxslarning jami yillik daromadlariga qaysi daromad turlari kiradi?
   

MAVZU BO’YICHA MASALALAR
Masala. Jismoniy shaxsga 2017 yilning may va iyun oylarida 1900000 so‘m (950000 + 950000) ish haqi hisoblangan. Eng kam ish haqi miqdori 149775 so’m.
Talab qilinadi:
1. Jismoniy shaxsdan may oyida ushlanishi lozim bo‘lgan daromad solig‘i summasini aniqlang?
2. Jismoniy shaxsdan iyun oyida ushlanishi lozim bo‘lgan daromad solig‘i summasini aniqlang?


Masala. O‘zR Soliq kodeksi bo‘yicha har bir to‘liq oy uchun eng kam ish haqining to‘rt baravari miqdorida imtiyozga ega bo‘lgan jismoniy shaxsga 2017 yil may oyida 1150000 so‘m ish haqi hisoblangan. Eng kam ish haqi miqdori 149775 so’m.
Talab qilinadi:
1. Jismoniy shaxsdan ushlanishi lozim bo‘lgan daromad solig‘ini aniqlang?
2. Jismoniy shaxs qancha miqdorida daromadga ega bo’ladi?
Masala. Kompensatsiya to‘lovlarini (xizmat safari xarajatlarini) hisobga olgan holda soliq hisob-kitobi bo’yicha masala.
Korxona xodimiga 2017 yil yanvar oyi uchun 800000 so‘m ish haqi hisoblangan. Korxona rahbarining O‘zbekiston Respublikasi hududida xizmat safarida bo‘lish vaqtidagi kundalik xarajatlarni qoplash to‘g‘risidagi buyrug‘i bilan respublikada belgilangan EKIHMning 40 foizga teng bo‘lgan kundalik xarajatlar miqdori belgilangan. Xodim Navoiy shahriga sakkiz kunga xizmat safariga yuborilgan. Tegishli ravishda kundalik xarajatlar miqdori 479280 so‘mni (149775 x 40% x 8) tashkil etadi.