So‘nuvchi tebranishlarni o‘rganish va so‘nishning logarifmik dekrementini aniqlash. So‘nuvchi tebranishni ta’riflang, so‘nish sabablarini tushuntiring

1) So‘nuvchi tebranishlarni o‘rganish va so‘nishning logarifmik dekrementini aniqlash.

1)So‘nuvchi tebranishni ta’riflang, so‘nish sabablarini tushuntiring.

Tebranuvchi, o‘zaro boq‘langan jismlar to‘plami – tebranuvchi tisim deyiladi. Agar tebranish uzoq davom etsa, tizimga muhitning ta’siri sezilarli bo‘lib, tebranish amplitudasi vaqt o‘tishi bilan kichrayib boradi. Bunday tebranishlar so‘nuvchi tebranishlar deyiladi. Tebranish sekin so‘nsa va tebranish amplitudasi kichik bo‘lganda, so‘nuvchi tebranishlarni davriy, muhit qarshilik kuchini esa tebranuvchi jism tezligiga proporsional deb hisoblash mumkin:

R = −r

bu yerda R – qarshilik kuchi, r – esa qarshilik koeffitsiyenti. Tebranuvchi sistemaga kvazielastik kuch 

Fквз.эл. = −kx

2)So‘nuvchi tebranishning differensial tenglamasini yozing. So‘nish koeffitsiyentini ta’riflang. 

D 2 x+rdx+kx = 0.

3)So‘nuvchi tebranishning amplitudasini vaqt o‘tishi bilan o‘zgarish qonunini ayting va formulasini yozing. Chizmasini chizib ko‘rsating.

So’nuvchi

Reja

Reja

Kirish: a) Erkin tebranishlar tushunchasi b) Fizikadagi asosiy saboqliliklar

• Birinchi bob: a) Erkin tebranishning belgilanishi va tavsifi b) Tebranishlarni belgilash usullari
• Ikkinchi bob: a) Erkin tebranishlarni kuchaytirish (stimulyatsiya qilish) b) Erkin tebranishlarni kesishishi (dempfirovka qilish)
• Uchinchi bob: a) Erkin tebranishlar va elektromagnit oʻqibatlari b) Erkin tebranishlar va kuarlar
• Toʻrtinchi bob: a) Erkin tebranishlar va optik oʻqibatlari b) Erkin tebranishlar va ultrazvuk
• Xammasi: a) Erkin tebranishlar va telekommunikatsiya b) Erkin tebranishlar va biotexnologiya c) Erkin tebranishlar va yagona fotonlar (kubitlar) d) Erkin tebranishlar va kvant xavfsizligi

tebranishning ampliyudasi deb ataladi. U vaqt o’tishi bilan eksponentsial qonun bo’yicha kamayadi. Bunda b so’nish koeffitsiyenti bo’lib, so’nuvchi tebranish ampliyudasi At 2.718 marta kamayish uchun ketgan vaqtga teskari kattalikka aytiladi.